पुस्तके आणि कागदपत्रांमधून नोट्स काढताना खालील तंत्रांचा वापर करणे उपयुक्त ठरू शकते:

1. प्रथम वाचन:

   प्रथम पुस्तक किंवा कागदपत्र काळजीपूर्वक वाचा. त्यातील मुख्य कल्पना आणि युक्तिवाद समजून घ्या.

2. ठळक मुद्दे (Highlighting):

   महत्त्वाचे वाक्ये, संज्ञा आणि आकडेवारीHighlight करा. रंगांचा वापर करून तुम्ही वेगवेगळ्या प्रकारच्या माहितीसाठी वेगवेगळे रंग वापरू शकता.

3. संक्षिप्त नोट्स:

   परिच्छेदाच्या बाजूला किंवा खालील बाजूस त्या परिच्छेदाचा सारांश लिहा. हे वाक्य छोटे आणि नेमके असावे.

4. चिन्ह आणि आकृत्यांचा वापर:

   क्लिष्ट कल्पना आणि संबंध दर्शवण्यासाठी चिन्हे आणि आकृत्यांचा वापर करा. उदाहरणार्थ, 'कारण', 'परिणाम', 'विरुद्ध' अशा शब्दांसाठी विशिष्ट चिन्हे वापरा.

5. Mind Map तयार करणे:

   एका मोठ्या विषयाला केंद्रस्थानी ठेवून त्या संबंधित कल्पना Mind Map मध्ये मांडा. यामुळे माहितीची रचना स्पष्ट होते.

6. Cornell Notes System:

   Cornell Notes System मध्ये, पानाला तीन भागांमध्ये विभागले जाते - एक मुख्य नोट्सचा भाग, एक Cue Column आणि तळाशी Summary Section. यामुळे नोट्स अधिक संघटित होतात.

7. उताऱ्यांचे रूपांतरण:

   वाचलेल्या माहितीला आपल्या शब्दांत रूपांतरित करा. हे तुम्हाला विषय अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास मदत करेल.

8. नियमित आढावा:

   काढलेल्या नोट्सचा नियमितपणे आढावा घ्या. त्यामुळे माहिती तुमच्या स्मरणात राहील.

या तंत्रांचा वापर करून, तुम्ही पुस्तके आणि कागदपत्रांमधून प्रभावीपणे नोट्स काढू शकता आणि त्या माहितीचा उपयोग आपल्या अभ्यासासाठी किंवा कामासाठी करू शकता.