परिकल्पना म्हणजे काय?
2 उत्तरे
2
answers
परिकल्पना म्हणजे काय?
1
Answer link
परिकल्पना हा शब्द परि + कल्पना या दोन शब्दांपासून बनलेला आहे. परी म्हणजे चौफेर आणि कल्पना म्हणजे चिंतन. अशा प्रकारे, गृहीतक म्हणजे समस्येशी संबंधित सर्व संभाव्य उपायांचा विचार करणे. हायपोथिसिस हा कोणत्याही संशोधन प्रक्रियेचा दुसरा महत्त्वाचा आधारस्तंभ असतो. याचा अर्थ असा की एखाद्या समस्येचे विश्लेषण आणि व्याख्या केल्यानंतर, समस्येची कारणे आणि कारणे यांच्या संदर्भात पूर्व-विचार केला गेला आहे, म्हणजेच, अशा समस्येचे कारण हे असू शकते हे निश्चित केल्यानंतर, नंतर त्याची चाचणी सुरू होते. संशोधन कार्य ही गृहीतके तयार करणे आणि त्याची चाचणी यांच्यातील प्रक्रिया आहे. गृहीतके तयार केल्याशिवाय कोणताही प्रयोग करता येत नाही आणि कोणतेही संशोधन केवळ वैज्ञानिक पद्धतीने करता येत नाही. खरं तर, संशोधन कार्य हे गृहितकाच्या अनुपस्थितीत एक उद्दिष्ट क्रियाकलाप आहे.
गृहीतकांची व्याख्या
गृहीतकेच्या व्याख्येवरून समजून घेण्यासाठी काही विद्वानांच्या व्याख्या समजून घेणे आवश्यक आहे. जे आहे-
केर्लिंगर - "परिकल्पना दोन किंवा अधिक चलांमधील संबंधांच्या विधानाचा विचार करते. ,
मोल (जॉर्ज जी. मौली) - "एक गृहितक एक गृहितक किंवा युक्तिवाद आहे ज्याची सुसंगतता त्याच्या अनुरूपता, अनुप्रयोग, अनुभवजन्य पुरावे आणि पूर्वीच्या ज्ञानाच्या आधारावर तपासली जाते." ,
चांगले आणि हॅट - "परिकल्पना आपल्याला काय पहायचे आहे याचे वर्णन करते. दृष्टी भविष्याकडे पाहते. हे एक तर्कसंगत विधान आहे ज्याची वैधता तपासली जाऊ शकते. ते बरोबर असल्याचे सिद्ध होऊ शकते आणि ते चुकीचे देखील असू शकते.
लुंडबर्ग - "एक गृहितक एक प्रायोगिक सामान्यीकरण आहे ज्याची वैधता तपासली जाते. त्याच्या मूळ स्वरूपात, एक गृहितक एक अनुमान किंवा काल्पनिक कल्पना असू शकते जी पुढील संशोधनासाठी आधार बनवते. ,
मॅकगुइगन - "एक गृहीतक हे दोन किंवा अधिक चलांच्या कार्यक्षम नातेसंबंधाचे चाचणी करण्यायोग्य विधान आहे." ,
म्हणून, वरील व्याख्येच्या आधारे, असे म्हणता येईल की कोणत्याही समस्येसाठी गृहितक हे सुचवलेले उत्तर आहे ज्याची तार्किक वैधता तपासली जाऊ शकते. हे दोन किंवा अधिक व्हेरिएबल्समधील संबंधांचे प्रकार दर्शवते आणि संशोधनाच्या विकासासाठी ते वस्तुनिष्ठ आधार देखील आहे.
0
Answer link
परिकल्पना (Hypothesis) म्हणजे काय:
परिकल्पना म्हणजे एखाद्या गोष्टीबद्दल केलेले अनुमान किंवा केलेले विधान, जे सत्य असण्याची शक्यता असते. हे अनुमान किंवा विधान काही माहिती, निरीक्षण किंवा अनुभवांवर आधारित असू शकते. परिकल्पना ही अंतिम सत्य नसते, तर ती एक तात्पुरती कल्पना असते, ज्याला प्रयोग, संशोधन किंवा तपासणीद्वारे सिद्ध किंवा असिद्ध केले जाऊ शकते.
उदाहरण:
"जर झाडांना जास्त पाणी दिले, तर ते अधिक वेगाने वाढतात." ही एक परिकल्पना आहे.
या परिकल्पनेची सत्यता तपासण्यासाठी, आपण प्रयोग करू शकतो.
परिकल्पनेची वैशिष्ट्ये:
- स्पष्टता: परिकल्पना स्पष्ट आणि समजण्याजोगी असावी.
- तार्किक: ती तर्कसंगत असावी.
- अनुभवजन्य: ती अनुभवांवर आधारित असावी.
- चाचणीयोग्य: तिची चाचणी करता येणे शक्य असावे.
परिकल्पनेचे महत्त्व:
- परिकल्पना संशोधनाला दिशा देते.
- समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी मार्गदर्शन करते.
- नवीन ज्ञान प्राप्त करण्यास मदत करते.