संभाजी महाराजांची हत्या मुघलांनी केली, हे खरे आहे. परंतु, त्यानंतर महाराष्ट्रात मोगलांची सत्ता प्रस्थापित झाली नाही, तर पेशव्यांची सत्ता आली, याची काही कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:

1. मराठा साम्राज्याची लवचिकता: संभाजी महाराजांच्या मृत्यूनंतर मराठा साम्राज्य पूर्णपणे खSection ️ झाले नाही. मराठा सरदारांनी राजाराम महाराजांच्या नेतृत्वाखाली मुघलांविरुद्ध संघर्ष सुरू ठेवला. त्यांनी गनिमी काव्याचा वापर करून मुघलांना सळो की पळो करून सोडले.
2. राजाराम महाराजांचे नेतृत्व: राजाराम महाराजांनी जिंजी येथे आपली राजधानी स्थापन करून मराठा Resistanceshaali ठेवला. त्यांनी मुघलांविरुद्ध लढण्यासाठी मराठा सरदारांना एकत्र आणले.
3. औरंगजेबाचा दीर्घकालीन संघर्ष: औरंगजेब दख्खनमध्ये सुमारे २७ वर्षे मराठ्यांविरुद्ध लढत राहिला. या दीर्घकाळ चाललेल्या युद्धामुळे मुघल साम्राज्य आर्थिकदृष्ट्या आणि लष्करीदृष्ट्या कमकुवत झाले.
4. पेशव्यांची उदय: राजाराम महाराजांच्या मृत्यूनंतर, महाराणी ताराबाईंनी आपल्या अल्पवयीन मुलाच्या नावाने राज्यकारभार पाहिला. या काळात पेशव्यांचे महत्त्व वाढले. पेशव्यांनी मराठा साम्राज्याची धुरा सांभाळली आणि मराठा साम्राज्याला एका नव्या उंचीवर नेले.
5. शाहू महाराजांची सुटका: औरंगजेबाच्या मृत्यूनंतर शाहू महाराजांची मुघल कैदेतून सुटका झाली. त्यांनी मराठा साम्राज्याची गादी सांभाळली आणि पेशव्यांना अधिक अधिकार दिले.
6. पेशव्यांची कार्यक्षमता: पेशव्यांनी मराठा साम्राज्याला एक मजबूत आणि कार्यक्षम प्रशासकीय रचना दिली. त्यांनी कर प्रणाली सुधारली आणि लष्करी क्षमता वाढवली.

या कारणांमुळे, संभाजी महाराजांच्या मृत्यूनंतरही मराठा साम्राज्य टिकून राहिले आणि पेशव्यांच्या नेतृत्वाखाली अधिक শক্তিশালী बनले.