सहकाराचे महत्त्व आणि गरज खालीलप्रमाणे स्पष्ट करता येईल:

• आर्थिक विकास: सहकारामुळे दुर्बळ आणि गरीब लोकांना एकत्र येऊन आर्थिक विकास साधता येतो.
  

  उदाहरण: शेतकरी एकत्र येऊन सहकारी संस्था स्थापन करू शकतात आणि आपल्या मालाला चांगला भाव मिळवू शकतात.

• सामाजिक विकास: सहकारामुळे लोकांमध्ये एकता, बंधुभाव आणि सामाजिक सलोखा वाढतो.
  

  उदाहरण: गृहनिर्माण सहकारी संस्थांमुळे लोकांना एकत्र राहण्याची संधी मिळते आणि सामाजिक संबंध सुधारतात.

• लोकशाही: सहकार लोकशाही तत्वांवर आधारित आहे. सभासदांना समान अधिकार असतात आणि ते आपल्या संस्थेचे निर्णय स्वतः घेऊ शकतात.
  

  उदाहरण: सहकारी बँकेचे सभासद आपल्या बँकेचे संचालक निवडू शकतात.

• गरिबी निर्मूलन: सहकारामुळे लोकांना रोजगार मिळतो आणि त्यांची आर्थिक स्थिती सुधारते, ज्यामुळे गरिबी कमी होण्यास मदत होते.
  

  उदाहरण: कुटीर उद्योगातील कारागीर सहकारी संस्था स्थापन करून आपले उत्पादन वाढवू शकतात आणि चांगले उत्पन्न मिळवू शकतात.

• कृषी विकास: सहकारी संस्था शेतकऱ्यांना बी-बियाणे, खते आणि इतर आवश्यक वस्तू पुरवतात, तसेच त्यांच्या मालाला योग्य बाजारपेठ मिळवून देतात.
  

  उदाहरण: साखर कारखाने शेतकऱ्यांकडून ऊस खरेदी करतात आणि त्यांना वेळेवर पैसे देतात.

सहकाराची गरज:

• लहान उद्योगांना संरक्षण: सहकार लहान उद्योगांना मोठ्या उद्योगांशी स्पर्धा करण्याची शक्ती देते.
• शोषणापासून बचाव: सहकार लोकांना सावकार आणि इतर शोषकांकडून वाचवतो.
• सामूहिक विकास: सहकारामुळे समाजाचा एकत्रित विकास होतो, कोणताही व्यक्ती मागे राहत नाही.

अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील वेबसाइट्सला भेट देऊ शकता:

• महाराष्ट्र सहकार विभाग
• राष्ट्रीय सहकारी विकास निगम