1857 च्या उठावाचे तत्कालीन कारण कोणते?
1857 च्या उठावाचे तत्कालीन कारण चर्बी लावलेली काडतुसे हे होते.
ब्रिटिश सैन्यामध्येEnfield P-53 रायफल (बंदूक) वापरली जात होती. या रायफलमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या काडतुसांना चरबी लावलेली असते. ही चरबी डुक्कर आणि गायीच्या मांसापासून बनवलेली असते अशी अफवा पसरली. त्यामुळे हिंदू आणि मुस्लिम सैनिकांच्या धार्मिक भावना दुखावल्या गेल्या कारण गाय हिंदू धर्मात पवित्र मानली जाते आणि डुक्कर मुस्लिम धर्मात निषिद्ध मानले जाते.
या कारणांमुळे सैनिकांमध्ये असंतोष निर्माण झाला आणि त्यांनी या काडतुसांचा वापर करण्यास नकार दिला. मंगल पांडे यांनी या घटनेच्या विरोधात आवाज उठवला आणि त्यानंतर हा उठाव अधिकच भडकला.
हा उठाव जरी चर्बी लावलेल्या काडतुसांमुळे सुरू झाला असला, तरी यामागे अनेक वर्षांपासून साचलेला असंतोष, ब्रिटिशांचे अन्यायकारक धोरण, आणि भारतीयांचे शोषण ही कारणे देखील महत्त्वाची होती.