कोणत्या व्यक्तींनी लिहिलेल्या तवारीख उपलब्ध आहेत?
मध्ययुगीन भारतात अनेक इतिहासकारांनी तवारीख (Tarikh) लिहिल्या, त्यापैकी काही प्रमुख व्यक्ती आणि त्यांच्या तवारीख:
- अल्बेरुनी (Al-Biruni): किताब-उल-हिंद (Kitab-ul-Hind) -
हा ग्रंथ 11 व्या शतकात अल्बेरुनीने लिहिला. यात भारताच्या इतिहासाचे, संस्कृतीचे आणि सामाजिक जीवनाचे वर्णन आहे.
- मिन्हाज-उस-सिराज (Minhaj-us-Siraj): तबाकत-इ-नासिरी (Tabaqat-i Nasiri) -
मिन्हाज-उस-सिराजने 13 व्या शतकात हा ग्रंथ लिहिला. यात दिल्ली सल्तनतच्या सुरुवातीच्या शासकांबद्दल माहिती आहे.
- जियाउद्दीन बरानी (Ziauddin Barani): तारीख-इ-फिरोजशाही (Tarikh-i-Firoz Shahi) -
बरानीने फिरोजशाह तुघलकच्या कारकिर्दीत हा ग्रंथ लिहिला. यात दिल्ली सल्तनतच्या इतिहासाचे वर्णन आहे.
- अब्दुल कादिर बदायुनी (Abdul Qadir Badauni): मुंतखाब-उत-तवारीख (Muntakhab-ut-Tawarikh) -
बदायुनीने अकबराच्या काळात हा ग्रंथ लिहिला. यात मुगल साम्राज्याचा इतिहास आहे.
- अबुल फजल (Abul Fazl): अकबरनामा (Akbarnama) आणि आईन-ए-अकबरी (Ain-i-Akbari) -
अबुल फजलने अकबरनामा लिहिला, जो अकबराच्या कारकिर्दीचा अधिकृत इतिहास आहे. आईन-ए-अकबरीमध्ये मुगल प्रशासनाचे आणि संस्कृतीचे वर्णन आहे.
- जहाँगीर (Jahangir): तुझुक-ए-जहाँगीरी (Tuzuk-i-Jahangiri) -
जहाँगीरने स्वतःच्या कारकिर्दीतील घटना आणि अनुभवांचे वर्णन यात केले आहे.
या लेखकांनी त्या वेळच्या राजकीय, सामाजिक आणि सांस्कृतिक परिस्थितीवर प्रकाश टाकला आहे. त्यांच्या लिखाणांमुळे आपल्याला मध्ययुगीन भारताच्या इतिहासाची माहिती मिळते.