पृथ्वीचे अक्षवृत्त, रेखावृत्त आणि ध्रुव म्हणजे काय?
पृथ्वीचे अक्षवृत्त, रेखावृत्त आणि ध्रुव म्हणजे काय?
पृथ्वीचे अक्षवृत्त (Latitude):
अक्षवृत्त म्हणजे पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील एक बिंदू आणि पृथ्वीच्या केंद्राला जोडणारी रेषा विषुववृत्ताच्या पातळीशी जो कोन तयार करते, त्या कोनाचे माप. हे माप अंशामध्ये (° degree) व्यक्त केले जाते.
उदाहरणार्थ, 0° अक्षवृत्त म्हणजे विषुववृत्त.
अक्षवृत्ते पूर्व-पश्चिम दिशेत विषुववृत्ताला समांतर असतात.
रेखावृत्त (Longitude):
रेखावृत्त म्हणजे पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील एक बिंदू आणि पृथ्वीच्या केंद्राला जोडणारी रेषा मूळ रेखावृत्ताच्या (Prime Meridian) पातळीशी जो कोन तयार करते, त्या कोनाचे माप. हे माप अंशामध्ये (° degree) व्यक्त केले जाते.
उदाहरणार्थ, 0° रेखावृत्त म्हणजे मूळ रेखावृत्त, जे इंग्लंडमधील ग्रीनविच वेधशाळेतून जाते.
रेखावृत्ते उत्तर-दक्षिण दिशेत ध्रुवांना जोडतात.
ध्रुव (Poles):
पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर अक्षवृत्ते ज्या दोन बिंदूंवर मिळतात, त्यांना ध्रुव म्हणतात.
उत्तर ध्रुव (North Pole) आणि दक्षिण ध्रुव (South Pole) असे दोन ध्रुव आहेत.
- उत्तर ध्रुव 90° उत्तर अक्षवृत्तावर आहे.
- दक्षिण ध्रुव 90° दक्षिण अक्षवृत्तावर आहे.
अधिक माहितीसाठी: