2 उत्तरे
2
answers
पृथ्वीवरील आडव्या रेशांना काय म्हणतात?
1
Answer link
पृथ्वीवरील समान अक्षांश असणाऱ्या सर्व ठिकाणांना जोडणाऱ्या पूर्व-पश्चिम काल्पनिक रेषेस अक्षवृत्त असे म्हणतात. एखाद्या ठिकाणाचे त्याच्या अक्षवृत्तावरील स्थान त्याच्या रेखांशाने दर्शविले जाते.
पृथ्वीचा नकाशा
रेखांश (λ)
ह्या आकृतीत रेखांशांच्या रेषा वक्र आणि उभ्या भासत असल्या तरी प्रत्यक्षात त्या अर्धवर्तुळे आहेत.
अक्षांश (φ)
ह्या आकृतीत अक्षांशांच्या रेषा सरळ आणि आडव्या भासत असल्या तरी प्रत्यक्षात त्या वर्तुळाकार आहेत. समान अक्षांशांच्या सर्व स्थानांना जोडणार्‍या काल्पनिक वर्तुळास अक्षवृत्त असे म्हणतात.
विषुववृत्ताचे अक्षांश 0° असून ते पृथ्वीच्या गोलाला दक्षिण आणि उत्तर गोलार्धात विभागते.
World map with equator.svg
अक्षवृत्तांच्या रेषा एकमेकांना समांतर असतात. जसजसे विषुवृत्तापासून उत्तर अथवा दक्षिण धृवाकडे जावे तशी अक्षवृत्ते लहान होत जातात. विषुववृत्त हे सर्वात मोठे अक्षवृत्त आहे.
0
Answer link
पृथ्वीवरील आडव्या रेषांना अक्षांश (Latitude) म्हणतात.
अक्षांश म्हणजे पृथ्वीच्या भूमध्य रेषेच्या (Equator) संदर्भात उत्तर किंवा दक्षिणेकडील ठिकाणाचे कोनीय अंतर होय. हे अंतर अंशामध्ये (degrees) मोजले जाते.
उदाहरणार्थ: भूमध्य रेषा 0° अक्षांशावर आहे, तर उत्तर ध्रुव 90° उत्तर अक्षांशावर आहे.
अक्षांश आणि रेखांश (Longitude) या रेषांचा वापर पृथ्वीवरील कोणतेही स्थान निश्चित करण्यासाठी केला जातो.
अधिक माहितीसाठी: