1 उत्तर
1
answers
आनुवंशिक व अननुवंशिक बदलांविषयी माहिती?
0
Answer link
आनुवंशिक बदल आणि अननुवंशिक बदल यांच्यातील माहिती खालीलप्रमाणे:
आनुवंशिक बदल (Genetic Changes):
- परिभाषा: आनुवंशिक बदल म्हणजे डीएनए (DNA) मध्ये होणारे बदल, जे पिढी दर पिढी संक्रमित होऊ शकतात.
- कारणे: हे बदल उत्परिवर्तन (mutations), जनुकीय पुनर्संयोजन (genetic recombination) किंवा गुणसूत्र बदलांमुळे (chromosomal alterations) होऊ शकतात.
- परिणाम:
- आनुवंशिक बदलांमुळे एखाद्या जीवामध्ये नवीन वैशिष्ट्ये विकसित होऊ शकतात.
- काही बदल हानिकारक असू शकतात आणि आनुवंशिक रोगांना कारणीभूत ठरू शकतात, जसे की सिस्टिक फायब्रोसिस (cystic fibrosis) किंवा सिकल सेल ॲनिमिया (sickle cell anemia).
- उदाहरणार्थ, मानवामध्ये डोळ्यांचा रंग, केसांचा रंग, उंची आणि काही विशिष्ट रोगांची संवेदनशीलता आनुवंशिक बदलांमुळे निश्चित होते.
अननुवंशिक बदल (Non-Genetic Changes):
- परिभाषा: अननुवंशिक बदल म्हणजे डीएनएsequence मध्ये बदल न होता, जनुकांच्या (genes) अभिव्यक्तीत (expression) होणारे बदल. हे बदल पिढी दर पिढी संक्रमित होत नाहीत.
- कारणे: हे बदल पर्यावरणीय घटक, जीवनशैली, आहार किंवा इतर बाह्य प्रभावांमुळे होऊ शकतात.
- परिणाम:
- अननुवंशिक बदलांमुळे एखाद्या जीवाची शारीरिक आणि मानसिक वैशिष्ट्ये बदलू शकतात, परंतु हे बदल त्याच्या संततीमध्ये संक्रमित होत नाहीत.
- उदाहरणार्थ, एखाद्या व्यक्तीने उन्हाळ्यात कमावलेली त्वचा (sun tan) किंवा स्नायूंचा विकास (muscle development) अननुवंशिक बदल आहेत.
- उदाहरण:
- एपigenetics: डीएनएsequence मध्ये बदल न करता जनुकांच्या अभिव्यक्तीत बदल होतो.
- पर्यावरणाचा प्रभाव: जसे की, विशिष्ट रसायनांच्या संपर्कात आल्याने आरोग्यावर होणारे परिणाम.
मुख्य फरक:
- आनुवंशिक बदल डीएनए (DNA) मध्ये बदल घडवतात, तर अननुवंशिक बदल डीएनएsequence मध्ये बदल न करता जनुकांच्या (genes) अभिव्यक्तीत बदल घडवतात.
- आनुवंशिक बदल एका पिढीकडून दुसऱ्या पिढीकडे संक्रमित होऊ शकतात, तर अननुवंशिक बदल संक्रमित होत नाहीत.
अधिक माहितीसाठी: