विनिमय नियंत्रण म्हणजे सरकारद्वारे परकीय चलनावर (Foreign Exchange) ठेवण्यात आलेले नियंत्रण. या अंतर्गत,import (आयात) आणि export (निर्यात) करताना तसेच परदेशात गुंतवणूक करताना सरकारचे नियम पाळावे लागतात.

प्रमुख उद्देश:

• देशाच्या अर्थव्यवस्थेची सुरक्षा करणे.
• परकीय चलनाचे व्यवस्थापन करणे.
• आयात-निर्यातीला नियंत्रित करणे.

उदाहरण:

समजा, एखाद्या कंपनीला विदेशातून मशीनरी (machinery) मागवायची आहे, तर सरकार ठरवेल की किती किमतीपर्यंतची मशीनरी मागवता येईल. त्यासाठी सरकार काही नियम आणि कोटा (quota) ठरवते. या नियमांमुळे देशातील चलनाची किंमत स्थिर राहण्यास मदत होते.