काल गणना:

काल गणना म्हणजे वेळेची विभागणी करून तिची नोंद ठेवण्याची पद्धत. मानवी जीवनात वेळेला महत्व आहे. भूतकाळ, वर्तमानकाळ आणि भविष्यकाळ ह्यांच्या नोंदी ठेवण्यासाठी काल गणना आवश्यक आहे.

काल गणनेची आवश्यकता:

• दैनंदिन व्यवहार सुरळीत चालण्यासाठी.
• ऐतिहासिक घटनांची नोंद ठेवण्यासाठी.
• शेती आणि हवामानाचा अंदाज घेण्यासाठी.
• धार्मिक आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे नियोजन करण्यासाठी.

काल गणनेचे प्रकार:

1. सौर काल गणना: पृथ्वीच्या सूर्याभोवती फिरण्यावर आधारित.
2. चांद्र काल गणना: चंद्राच्या कलांवर आधारित.
3. नक्षत्र काल गणना: नक्षत्रांच्या आधारावर आधारित.

भारतीय काल गणना:

भारतीय काल गणना प्राचीन आहे. यात पंचांग वापरले जाते. तिथी, वार, नक्षत्र, योग आणि करण ह्या पाच अंगांचा वापर केला जातो.

आधुनिक काल गणना:

आधुनिक जगात ग्रेगोरियन कॅलेंडर (Gregorian calendar) वापरले जाते. हे सौर वर्षावर आधारित आहे.

संदर्भ:

• Encyclopædia Britannica - Calendar
• Time and Date - Calendar