उपयोजित मानसशास्त्र (Applied psychology) मानसशास्त्राची एक शाखा आहे. यात मानसशास्त्रीय सिद्धांतांचा आणि संशोधनाचा उपयोग करून मानवी समस्यांचे निराकरण केले जाते.

व्याख्या:

• उपयोजित मानसशास्त्र म्हणजे मानसशास्त्राच्या ज्ञानाचा उपयोग करून व्यावहारिक समस्या सोडवणे.
• हे मानसशास्त्राचे ते क्षेत्र आहे जे वास्तविक जगात मानवी वर्तनाचे आकलन सुधारण्यासाठी आणि समस्या कमी करण्यासाठी मनोवैज्ञानिक तत्त्वे वापरते.

उपयोजित मानसशास्त्राची काही क्षेत्रे:

1. शैक्षणिक मानसशास्त्र: शिक्षण आणि शिकण्याच्या प्रक्रियेत सुधारणा करणे.
2. औद्योगिक आणि संघटनात्मक मानसशास्त्र: कार्यस्थळावरील कर्मचाऱ्यांचे वर्तन आणि उत्पादकता सुधारणे.
3. क्लिनिकल मानसशास्त्र: मानसिक आरोग्य समस्यांचे निदान आणि उपचार करणे.
4. समुपदेशन मानसशास्त्र: लोकांना त्यांच्या वैयक्तिक आणि व्यावसायिक जीवनातील समस्यांवर मात करण्यासाठी मदत करणे.
5. न्यायिक मानसशास्त्र: कायद्याच्या क्षेत्रात मानसशास्त्राचा उपयोग करणे, उदा. गुन्हेगारांचे मानसशास्त्र समजून घेणे.

उपयोजित मानसशास्त्राचे महत्त्व:

• हे लोकांना त्यांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत करते.
• हे संस्थांना अधिक प्रभावी बनण्यास मदत करते.
• हे समाजाला अधिक न्याय्य आणि न्यायसंगत बनण्यास मदत करते.

उदाहरण:

एखाद्या कंपनीला कर्मचाऱ्यांची उत्पादकता वाढवायची आहे. उपयोजित मानसशास्त्रज्ञ कर्मचाऱ्यांचे कार्य वातावरण, प्रेरणा आणि प्रशिक्षण पद्धतींचे विश्लेषण करून उत्पादकता वाढवण्यासाठी उपाययोजना सुचवू शकतात.

अधिक माहितीसाठी:

• अमेरिकन सायकोलॉजिकल असोसिएशन (https://www.apa.org/careers/fields/applied-psychology)