छत्रपती शिवाजी महाराज हे मराठा साम्राज्याचे संस्थापक होते. ते एक महान योद्धा आणि कुशल प्रशासक म्हणून ओळखले जातात. त्यांनी आपल्या शौर्याने आणि रणनीतीने मुघल साम्राज्याला आव्हान दिले आणि मराठा साम्राज्याची स्थापना केली.

जन्म आणि बालपण:

• शिवाजी महाराजांचा जन्म 19 फेब्रुवारी 1630 रोजी शिवनेरी किल्ल्यावर झाला.
• त्यांच्या वडिलांचे नाव शहाजीराजे भोसले आणि आईचे नाव जिजाबाई होते.
• जिजाबाईंनी त्यांना रामायण, महाभारत यांसारख्या ग्रंथांतील कथा सांगून त्यांच्यावर चांगले संस्कार केले.

राजकीय जीवन:

• शिवाजी महाराजांनी लहान वयातच स्वराज्य स्थापनेचा निर्धार केला होता.
• 1645 मध्ये, त्यांनी तोरणा किल्ला जिंकून आपल्या राजकीय जीवनाची सुरुवात केली.
• त्यानंतर त्यांनी अनेक किल्ले जिंकले आणि मराठा साम्राज्याची सीमा वाढवली.
• शिवाजी महाराजांनी अफझल खानाचा वध केला आणि मुघलांविरुद्ध अनेक लढाया जिंकल्या.

प्रशासन:

• शिवाजी महाराजांनी 'अष्टप्रधान मंडळ' नावाचे आठ मंत्र्यांचे मंडळ तयार केले होते, जे राज्याच्या कारभारात मदत करत होते.
• त्यांनी जमिनीची मोजणी करून कर प्रणाली निश्चित केली.
• शिवाजी महाराजांनीnavy (नौदल) उभारले आणि आरमाराचे महत्त्व जाणले.

मृत्यू:

• 3 एप्रिल 1680 रोजी रायगड किल्ल्यावर शिवाजी महाराजांचे निधन झाले.

शिवाजी महाराजांचे विचार:

• शिवाजी महाराजांनी नेहमीच 'स्वराज्य' आणि 'स्वधर्म' यांचे रक्षण केले.
• ते एक न्यायप्रिय आणि प्रजा हितदक्ष शासक होते.
• त्यांनी स्त्रियांचा आदर केला आणि त्यांच्या संरक्षणाची काळजी घेतली.