Topic icon

व्यक्तिमत्व

0
माधवराव पेशवे (१७४५-१७७२) हे मराठा साम्राज्याचे चौथे पेशवे होते. ते एक अत्यंत महत्वाकांक्षी आणि कुशल प्रशासक होते. त्यांनी मराठा साम्राज्याची ढासळलेली आर्थिक आणि प्रशासकीय स्थिती सुधारण्यासाठी अनेक महत्त्वपूर्ण सुधारणा केल्या. त्यांच्या कार्यामुळे मराठा साम्राज्य पुन्हा एकदा भरभराटीस आले.
कार्ये आणि योग्यता:
  • प्रशासकीय सुधारणा: माधवरावांनी प्रशासनात सुधारणा केल्या. भ्रष्टाचाराला आळा घातला आणि महसूल व्यवस्था अधिक कार्यक्षम बनवली.
  • आर्थिक सुधारणा: त्यांनी शेती आणि व्यापाराला प्रोत्साहन दिले, ज्यामुळे राज्याची आर्थिक स्थिती सुधारली.
  • सैन्य सुधारणा: माधवरावांनी मराठा सैन्याला अधिक शिस्तबद्ध आणि आधुनिक बनवले.
  • साम्राज्य विस्तार: त्यांनी मराठा साम्राज्याचा विस्तार केला आणि अनेक नवीन प्रदेश मराठा साम्राज्यात जोडले.
  • राजकीय स्थिरता: माधवरावांनी मराठा साम्राज्यात राजकीय स्थिरता आणि सुव्यवस्था प्रस्थापित केली.
मूल्यमापन: माधवराव पेशवे हे मराठा इतिहासातील एक महान शासक होते. त्यांनी आपल्या कारकिर्दीत मराठा साम्राज्याला पुन्हा एकदा वैभव प्राप्त करून दिले. त्यांचे प्रशासकीय कौशल्य, आर्थिक सुधारणा आणि सैन्य संघटना यांमुळे मराठा साम्राज्य अधिक শক্তিশালী बनले. त्यांचे योगदान मराठा इतिहासात नेहमीच स्मरणीय राहील.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील लिंकवर क्लिक करू शकता:
उत्तर लिहिले · 9/6/2025
कर्म · 1440
0
छत्रपती संभाजी महाराज हे मराठा साम्राज्याचे दुसरे छत्रपती होते. त्यांचा जन्म १४ मे १६५७ रोजी पुरंदर किल्ल्यावर झाला. संभाजी महाराज हे शूर, पराक्रमी आणि आपल्या धर्माचे रक्षण करणारे होते. त्यांनी आपल्या लहान वयातच अनेक भाषा व विद्या आत्मसात केल्या होत्या.

संभाजी महाराजांची कामगिरी:

  • राजकीय धोरण: संभाजी महाराजांनी आपल्या वडिलांचे, छत्रपती शिवाजी महाराजांचे, धोरण पुढे चालू ठेवले. त्यांनी मराठा साम्राज्याचीIntegrity आणि Independence जपली.
  • लष्करी पराक्रम: संभाजी महाराज एक पराक्रमी योद्धा होते. त्यांनी अनेक लढाया जिंकल्या. त्यांनी मुघलांना आणि इतर शत्रूंना सळो की पळो करून सोडले. त्यांच्या धाडसी आणि आक्रमक वृत्तीमुळे मराठा साम्राज्य सुरक्षित राहिले.
  • धर्मरक्षण: संभाजी महाराजांनी हिंदू धर्माचे रक्षण केले. त्यांनी जबरदस्तीने होणारे धर्मांतरण थांबवले. त्यामुळे ते धर्मवीर म्हणून ओळखले जातात.
  • प्रशासकीय कौशल्ये: संभाजी महाराजांनी आपल्या राज्यात उत्तम प्रशासकीय व्यवस्था निर्माण केली. त्यांनी शेतकर्‍यांना आणि सामान्य लोकांना न्याय मिळवून दिला.
  • साहित्य आणि कला: संभाजी महाराज हे स्वतः विद्वान होते आणि त्यांनी 'बुधभूषणम्' नावाचा ग्रंथ लिहिला. त्यांनी साहित्य आणि कला या क्षेत्रांना प्रोत्साहन दिले.

संभाजी महाराजांनी अत्यंत कमी वयात मराठा साम्राज्याची धुरा सांभाळली आणि आपल्या शौर्याने व बुद्धीने राज्याचे रक्षण केले. ११ मार्च १६८९ रोजी त्यांची हत्या करण्यात आली. ते आपल्या त्याग आणि बलिदानासाठी नेहमीच स्मरणात राहतील.

संदर्भ:

  1. मराठी विश्वकोश: मराठी विश्वकोश
उत्तर लिहिले · 6/6/2025
कर्म · 1440
0
सुखात्मिका (Comedy) आणि शोकात्मिका (Tragedy) यातील फरक:

सुखात्मिका आणि शोकात्मिका हे नाट्य साहित्य प्रकार आहेत. दोघांमध्ये जीवनातील घटनांचे चित्रण असते, परंतु त्यांचे भावनिक परिणाम आणि अंतिम निष्कर्ष भिन्न असतात.

सुखात्मिका:
  • उद्देश: सुखात्मिकेचा उद्देश प्रेक्षकांना हसवणे, त्यांचे मनोरंजन करणे हा असतो.
  • कथानक: यात साधारणपणे विनोदी घटना, मजेदार संवाद आणि हास्यास्पद परिस्थिती निर्माण केली जाते.
  • पात्रं: पात्रांमध्ये बहुतेक वेळा सामान्य माणसे असतात, ज्यांच्यात काहीतरी हास्यास्पद कमतरता असते.
  • संघर्ष: पात्रांमधील संघर्ष हा गंभीर नसतो, तो सहजपणे सुटण्यासारखा असतो.
  • शेवट: सुखात्मिकेचा शेवट नेहमी सकारात्मक आणि आनंदी असतो. समस्या दूर होतात आणि पात्रे आनंदाने राहतात.
शोकात्मिका:
  • उद्देश: शोकात्मिकेचा उद्देश प्रेक्षकांच्या मनात दुःख, सहानुभूती आणि भीतीची भावना निर्माण करणे असतो.
  • कथानक: यात गंभीर घटना, दुःखद प्रसंग आणि विनाशकारी परिणाम दर्शविले जातात.
  • पात्रं: पात्रांमध्ये महान व्यक्ती किंवा उच्च पदावर असलेले लोक असतात, ज्यांच्यात काहीतरी गंभीर त्रुटी असते किंवा ते नशिबाच्या फेऱ्यात अडकतात.
  • संघर्ष: पात्रांमधील संघर्ष तीव्र आणि जीवघेणा असतो, ज्यामुळे त्यांचे दुःखद परिणाम भोगावे लागतात.
  • शेवट: शोकात्मिकेचा शेवट दुःखद असतो. पात्रांचा मृत्यू होतो किंवा त्यांचे जीवन उद्ध्वस्त होते.

थोडक्यात, सुखात्मिका हसवते आणि आनंद देते, तर शोकात्मिका दुःख आणि सहानुभूती निर्माण करते.

उत्तर लिहिले · 31/5/2025
कर्म · 1440
0

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर, ज्यांना भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर म्हणूनही ओळखले जाते, हे भारतीय इतिहासातील एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्व आहेत. ते एक समाजसुधारक, न्यायशास्त्रज्ञ, अर्थशास्त्रज्ञ, राजकारणी आणि तत्त्वज्ञानी होते.

जन्म आणि शिक्षण:

  • डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचा जन्म 14 एप्रिल 1891 रोजी मध्य प्रदेशातील महू येथे झाला.
  • त्यांचे मूळ नाव भीमराव रामजी आंबेडकर होते.
  • दलित कुटुंबात जन्मल्यामुळे त्यांना समाजात खूप भेदभाव सहन करावा लागला.
  • तरीही त्यांनी जिद्दीने शिक्षण घेतले. त्यांनी मुंबईच्या एल्फिन्स्टन कॉलेजमधून पदवी प्राप्त केली.
  • पुढे, त्यांनी कोलंबिया विद्यापीठातून अर्थशास्त्र आणि राज्यशास्त्र विषयात पदव्युत्तर शिक्षण घेतले आणि डॉक्टरेटची पदवी मिळवली.
  • लंडन स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्समधूनही त्यांनी शिक्षण पूर्ण केले.

कार्य:

  • डॉ. आंबेडकरांनी दलित आणि इतर मागासलेल्या वर्गांच्या हक्कांसाठी संघर्ष केला.
  • त्यांनी अस्पृश्यता निवारण करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण योगदान दिले.
  • त्यांनी 'बहिष्कृत हितकारिणी सभा' आणि 'शेड्युल्ड कास्ट्स फेडरेशन' यांसारख्या संस्थांची स्थापना केली, ज्यायोगे त्यांनी सामाजिक समानता आणि न्याय प्रस्थापित करण्यासाठी कार्य केले.
  • डॉ. आंबेडकरांनी स्वतंत्र भारताच्या संविधानाच्या निर्मितीत महत्त्वाची भूमिका बजावली. ते संविधान सभेच्या मसुदा समितीचे अध्यक्ष होते.
  • त्यांनी कायद्याच्या माध्यमातून सामाजिक समानता आणि न्याय सुनिश्चित करण्याचा प्रयत्न केला.

राजकीय जीवन:

  • डॉ. आंबेडकर हे स्वतंत्र भारताचे पहिले कायदा मंत्री होते.
  • त्यांनी कामगार आणि शेतकर्‍यांच्या हक्कांसाठी आवाज उचलला.
  • त्यांनी हिंदू कोड बिल सादर केले, ज्यामध्ये महिलांना समान अधिकार देण्याची तरतूद होती.

बौद्ध धर्म स्वीकार:

  • 1956 मध्ये त्यांनी बौद्ध धर्म स्वीकारला. त्यांच्यासोबत त्यांच्या अनुयायांनीही बौद्ध धर्मात प्रवेश केला.

मृत्यू:

  • 6 डिसेंबर 1956 रोजी दिल्लीत त्यांचे निधन झाले.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे एक महान व्यक्तिमत्व होते. त्यांनी समाजाला दिशा दिली आणि त्यांच्या कार्यामुळे आज भारत एक मजबूत आणि न्यायपूर्ण राष्ट्र बनला आहे.

अधिक माहितीसाठी:

उत्तर लिहिले · 22/5/2025
कर्म · 1440
0
नाही, पंडित जवाहरलाल नेहरू हे आशियानचे (ASEAN) संस्थापक नव्हते. आशियानची स्थापना ८ ऑगस्ट १९६७ रोजी थायलंडमध्ये झाली. इंडोनेशिया, मलेशिया, फिलीपिन्स, सिंगापूर आणि थायलंड या देशांनी मिळून आशियानची स्थापना केली.
अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
उत्तर लिहिले · 4/5/2025
कर्म · 1440
0

दिलेल्या वाक्यात योग्य शब्द आहे: महान.

पूर्ण वाक्य: सम्राट अलेक्झांडर महान सम्राट.

सम्राट अलेक्झांडर (अलेक्झांडर द ग्रेट) हा प्राचीन जगातील एक महत्वाचा शासक होता. त्याने आपल्या लष्करी विजयांमुळे एक मोठे साम्राज्य उभे केले.

अधिक माहितीसाठी आपण हे पाहू शकता:

उत्तर लिहिले · 16/4/2025
कर्म · 1440
0
सम्राट अलेक्झांडर (Alexander the Great) हे नाव अनेक प्रकारे लिहिले जाते:
  • इंग्रजीमध्ये: Alexander the Great
  • मराठीमध्ये: अलेक्झांडर द ग्रेट, सिकंदर

तुम्ही तुमचा संदर्भ आणि भाषेनुसार योग्य नाव निवडू शकता.

अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:

  1. Wikipedia - Alexander the Great
उत्तर लिहिले · 16/4/2025
कर्म · 1440