4 उत्तरे
4
answers
समुद्राची खोली मोजण्यासाठी कोणते तंत्रज्ञान वापरले जाते?
7
Answer link
समुद्राची खोली फॅदम या एककात मोजतात.
एक फॅदम म्हणजे सहा फूट खोली
समुद्राची खोली मोजण्यासाठी इको साऊंडिंग म्हणजे “सोनार” ह्या तंत्रांचा वापर केला जातो.
फॅदमोमीटर ह्या यंत्राचा ह्यासाठी वापर केला जातो
सोनार तंत्रात ध्वनीलहरी ह्या एखाद्या जहाजावरून खोल समुद्रात सोडल्या जाऊन त्या किती वेळात परत आल्या हयावरून त्या ठिकाणच्या खोलीची मोजणी करतात.

ध्वनीलहरी ह्या ४८४० फूट प्रति सेकंद ह्या वेगाने पाण्यात प्रवास करून समुद्राची खोली मोजतात.
सेकंदात आलेल्या खोलीला सोनिक पल्स (सेकंद) असे म्हणतात.
सगळ्या महासागराची सरासरी खोली ही ३५०० मी. ३.५,किमी आहे.
पॅसिफिक हा सगळ्यात खोल महासागर आहे.
एक फॅदम म्हणजे सहा फूट खोली
समुद्राची खोली मोजण्यासाठी इको साऊंडिंग म्हणजे “सोनार” ह्या तंत्रांचा वापर केला जातो.
फॅदमोमीटर ह्या यंत्राचा ह्यासाठी वापर केला जातो
सोनार तंत्रात ध्वनीलहरी ह्या एखाद्या जहाजावरून खोल समुद्रात सोडल्या जाऊन त्या किती वेळात परत आल्या हयावरून त्या ठिकाणच्या खोलीची मोजणी करतात.

ध्वनीलहरी ह्या ४८४० फूट प्रति सेकंद ह्या वेगाने पाण्यात प्रवास करून समुद्राची खोली मोजतात.
सेकंदात आलेल्या खोलीला सोनिक पल्स (सेकंद) असे म्हणतात.
सगळ्या महासागराची सरासरी खोली ही ३५०० मी. ३.५,किमी आहे.
पॅसिफिक हा सगळ्यात खोल महासागर आहे.
0
Answer link
समुद्राची खोली मोजण्यासाठी सोनार (SONAR - Sound Navigation and Ranging) हे तंत्रज्ञान वापरले जाते.
सोनार (SONAR) प्रणाली:
- सोनार प्रणाली ध्वनी लहरींवर आधारित आहे.
- सोनार समुद्रात ध्वनी लहरी पाठवते.
- या ध्वनी लहरी समुद्राच्या तळाला आदळून परत येतात.
- ध्वनी लहरी परत येण्यासाठी लागणाऱ्या वेळेवरून समुद्राची खोली मोजली जाते.
हे तंत्रज्ञान खालीलप्रमाणे कार्य करते:
- सोनार उपकरण जहाजातून समुद्रात विशिष्ट फ्रिक्वेन्सीचे ध्वनी सिग्नल पाठवते.
- हे ध्वनी सिग्नल समुद्राच्या तळाशी असलेल्या वस्तू किंवा जमिनीवर आदळतात.
- आदळल्यानंतर, ध्वनी लहरी परावर्तित होऊन परत येतात, ज्याला 'इको' म्हणतात.
- सोनार उपकरण या इकोला ग्रहण करते आणि ध्वनी पाठवल्यापासून इको परत येईपर्यंतचा वेळ मोजते.
- ध्वनीची गती आणि लागलेला वेळ यांच्या आधारावर समुद्राची खोली (Distance = Speed x Time/2) काढली जाते.
सोनारचे उपयोग:
- समुद्राची खोली मोजणे.
- समुद्रातील जहाजे, पाणबुड्या आणि इतर वस्तू शोधणे.
- समुद्रातील भूभाग आणि रचना (topography) समजून घेणे.
सोनार तंत्रज्ञानामुळे समुद्राची खोली अचूकपणे मोजता येते आणि पाण्याखालील वस्तू शोधणे सोपे होते.
अधिक माहितीसाठी हे दुवे पहा: