लिखित साधने:

• वृत्तपत्रे आणि नियतकालिके:

  तत्कालीन सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीय घडामोडींची माहिती देतात.

• सरकारी कागदपत्रे:

  धोरणे, निर्णय आणि प्रशासकीय नोंदी यांचा समावेश असतो.

• खाजगी पत्रव्यवहार:

  व्यक्ती आणि संस्था यांच्यातील वैयक्तिक विचार आणि दृष्टिकोन समजतात.

• चरित्र आणि आत्मचरित्र:

  महत्त्वाच्या व्यक्तींच्या जीवनातील घटना आणि अनुभव यांवर प्रकाश टाकतात.

• प्रवास वर्णने:

  विविध स्थळांची माहिती, संस्कृती आणि लोकांचे जीवनमान याबद्दलचे अनुभव यात असतात.

• पुस्तके:

  विविध विषयांवरील पुस्तके ज्ञान आणि विचारांचा प्रसार करतात.

भौतिक साधने:

• पुराणी वास्तु आणि अवशेष:

  इमारती, किल्ले, आणि इतर वास्तू त्या काळातील स्थापत्यशास्त्र आणि संस्कृती दर्शवतात.

• नाणी आणि मुद्रा:

  आर्थिक स्थिती आणि शासकांच्या विषयी माहिती देतात.

• वस्तू आणि कलाकृती:

  त्या वेळच्या लोकांचे जीवनमान, कला आणि कौशल्ये दर्शवतात.

• वेशभूषा:

  तत्कालीन फॅशन आणि सामाजिक स्थितीचा अंदाज देतात.

श्रव्य-दृकश्राव्य साधने:

• चित्रपट:

  सामाजिक आणि ऐतिहासिक घटनांचे चित्रण करतात.

• ध्वनिमुद्रणे:

  भाषणे, मुलाखती आणि गाणी यांसारख्या ऑडिओ रेकॉर्डिंग्ज महत्त्वपूर्ण माहिती देतात.

• दूरदर्शन:

  माहिती आणि मनोरंजनाचे महत्त्वाचे साधन आहे.

• छायाचित्रे:

  ऐतिहासिक घटना आणि व्यक्तींचे दृश्य स्वरूप दर्शवतात.

इतर साधने:

• मौखिक इतिहास:

  लोकांच्या तोंडी असलेल्या कथा आणि आठवणी इतिहासाचा भाग असतात.

• Institutions (संस्था):

  विविध संस्थांचे अहवाल आणि कागदपत्रे.