मुलांच्या भाषिक विकासासाठी कौशल्यनिहाय उपक्रम: * **श्रवण कौशल्ये:** * गोष्टी ऐकणे व त्यावर आधारित प्रश्नोत्तरे. * कविता व गाणी ऐकणे. * विविध ध्वनी ओळखणे (उदा. प्राण्यांचे आवाज, वाहनांचे आवाज). * सूचना ऐकून त्यानुसार कृती करणे. * **भाषण कौशल्ये:** * चित्र वर्णन करणे. * कथा सांगणे. * role play (भूमिकाplay करणे). * गटचर्चा करणे. * भाषण देणे. * आपले विचार व्यक्त करणे. * **वाचन कौशल्ये:** * मोठ्या आवाजात वाचणे. * समजून घेऊन वाचन करणे. * शब्द cards (शब्द cards) वापरून वाचन करणे. * वाचन कोपरा तयार करणे. * विविध प्रकारचे साहित्य वाचायला देणे. * **लेखन कौशल्ये:** * अक्षर लेखन सराव करणे. * शब्द लेखन सराव करणे. * वाक्य लेखन सराव करणे. * निबंध लेखन करणे. * पत्र लेखन करणे. * creative (creative) लेखन करणे (उदा. कथा, कविता). **इतर उपक्रम:** * भाषिक खेळ खेळणे (उदा. शब्द साखळी, अंताक्षरी). * परिसरातील व्यक्तींशी संवाद साधायला सांगणे. * बालसभा आयोजित करणे. * भाषिक प्रदर्शन भरवणे. * वर्तमानपत्र वाचनासाठी देणे. * मुलांना प्रश्न विचारायला प्रोत्साहित करणे. * त्यांच्या प्रश्नांची उत्तरे सोप्या भाषेत देणे. * चित्रकला, संगीत, नृत्य यांसारख्या कलांचा वापर करणे. * भाषेतील सौंदर्यस्थळे उलगडणे. * व्याकरण आणि शब्दसंग्रह यावर लक्ष केंद्रित करणे. * भाषेचा योग्य वापर करायला शिकवणे. * विविध विषयांवर चर्चा करणे. * मुलांना त्यांच्या कल्पना व भावना व्यक्त करण्यासाठी प्रोत्साहित करणे. * सकारात्मक आणि उत्तेजन देणारे वातावरण तयार करणे. * प्रत्येक मुलाला व्यक्त होण्याची संधी देणे. * शिक्षकांनी स्वतः मुलांसमोर आदर्श वाचन करणे. * डिजिटल साधनांचा वापर करणे (उदा. शैक्षणिक apps (apps), videos (videos)).