Topic icon

यूपीएससी परीक्षा

2
UPSC ची परीक्षा देण्यासाठी किती खर्च येतो?
UPSC च्या दोन परीक्षा असतात. एक पूर्व परीक्षा आणि एक मुख्य परीक्षा.
पूर्व परीक्षेचे शुल्क १०० रुपये आणि मुख्य परीक्षेचे शुल्क २०० रुपये असते.
म्हणजे एकूण तीनशे रुपयांत तुम्ही UPSC परीक्षा देऊ शकता.
पण याव्यतिरिक्त बरेच विद्यार्थी खाजगी शिकवणी लावतात किंवा शहराच्या ठिकाणी अभ्यासाला जातात. त्यासाठी राहण्याचा व शिकवणीचा मिळून दरवर्षी ५० हजार ते १ लाख इतका खर्च येऊ शकतो. हा खर्च तुम्ही कोणत्या शहराच्या ठिकाणी जाऊन अभ्यास करता यावर अवलंबून राहील.
उत्तर लिहिले · 20/11/2021
कर्म · 283280
0
माझं शिक्षण मराठी माध्यमातून झालेलं आहे आणि पदवी इतिहास, मराठी आणि अर्थशास्त्र या विषयातून झालेली आहे, तर मला UPSC परीक्षा पास होता येईल का? कृपया मार्गदर्शन करावे.

UPSC परीक्षा उत्तीर्ण होण्यासाठी तुम्ही मराठी माध्यमातून शिक्षण घेतले आहे किंवा इतिहास, मराठी आणि अर्थशास्त्र या विषयातून पदवी प्राप्त केली आहे, याचा कोणताही नकारात्मक परिणाम होत नाही. अनेक विद्यार्थी मराठी माध्यमातून शिक्षण घेऊन आणि विविध विषयांमध्ये पदवीधर होऊन UPSC परीक्षेत यशस्वी झाले आहेत.

UPSC परीक्षा उत्तीर्ण होण्यासाठी काही गोष्टी लक्षात घेणे आवश्यक आहे:

  1. अभ्यासक्रम आणि परीक्षा पद्धती: UPSC च्या अभ्यासक्रमाची आणि परीक्षा पद्धतीची माहिती असणे आवश्यक आहे. त्यानुसार अभ्यासाचे नियोजन करा.
  2. विषयांची निवड: वैकल्पिक विषय (Optional Subject) निवडताना आपल्या आवडीचे आणि ज्यात चांगले गुण मिळवण्याची शक्यता आहे असे विषय निवडा. इतिहास, मराठी साहित्य आणि अर्थशास्त्र हे चांगले पर्याय असू शकतात.
  3. मराठी भाषेचा उपयोग: तुम्ही मुलाखतीसाठी मराठी भाषेचा पर्याय निवडू शकता.
  4. वेळेचे व्यवस्थापन: UPSC परीक्षेच्या अभ्यासासाठी वेळेचे योग्य नियोजन करणे आवश्यक आहे. प्रत्येक विषयाला पुरेसा वेळ द्या.
  5. current affairs (घडामोडी): चालू घडामोडींवर लक्ष ठेवा. नियमितपणे वर्तमानपत्रे वाचा आणि बातम्या पहा.
  6. उत्तर लेखन सराव: मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिकांनुसार उत्तरे लिहिण्याचा सराव करा.
  7. मार्गदर्शन: चांगले मार्गदर्शन मिळवण्यासाठी तुम्ही classes लावू शकता किंवा online मार्गदर्शन घेऊ शकता.

UPSC परीक्षा उत्तीर्ण होण्यासाठी जिद्द, चिकाटी आणि योग्य दिशेने प्रयत्न करणे आवश्यक आहे.

तुम्हाला काही उपयुक्त लिंक्स देत आहे:

उत्तर लिहिले · 21/3/2025
कर्म · 1440
0
मी सध्या बी. ए. फर्स्ट इयरमध्ये आहे आणि मी यूपीएससीची तयारी करतो आहे. पहिल्याच प्रयत्नात पास होण्यासाठी अभ्यास कसा करावा?
नमस्कार! बी.ए. फर्स्ट इयरमध्ये असल्यापासून यूपीएससीची तयारी सुरू करणे ही खूप चांगली गोष्ट आहे. पहिल्याच प्रयत्नात यश मिळवण्यासाठी योग्य मार्गदर्शन आणि कठोर পরিশ্রম आवश्यक आहे. खाली काही टिप्स दिल्या आहेत ज्या तुम्हाला मदत करू शकतात:

1. मूलभूत गोष्टींपासून सुरुवात करा:

  • एनसीईआरटी (NCERT) पुस्तके: इयत्ता ६ वी ते १२ वी पर्यंतची एनसीईआरटीची पुस्तके वाचा. इतिहास, भूगोल, नागरिकशास्त्र, অর্থনীতি आणि विज्ञान या विषयांवर लक्ष केंद्रित करा.
  • उदाहरण: इतिहासासाठी ‘भारताचा शोध’ (Discovery of India) हे पुस्तक वाचा.
  • NCERT Official Website

2. अभ्यासक्रम (Syllabus) समजून घ्या:

  • यूपीएससीच्या अभ्यासक्रमाची माहिती असणे अत्यंत आवश्यक आहे. त्यामुळे तुम्हाला कोणत्या विषयांवर लक्ष केंद्रित करायचे आहे हे समजेल.
  • UPSC Official Website वरून अभ्यासक्रम डाउनलोड करा.

3. वर्तमान घडामोडींवर लक्ष ठेवा:

  • रोज वर्तमानपत्रे (The Hindu, Indian Express) वाचा आणि महत्त्वाच्या बातम्यांची नोंद ठेवा.
  • नियमितपणे बातम्यांचे विश्लेषण (News Analysis) पाहा.
  • The Hindu
  • The Indian Express

4. वैकल्पिक विषय (Optional Subject) निवडणे:

  • तुमच्या आवडीनुसार आणि ज्यात तुम्हाला जास्त गुण मिळण्याची शक्यता आहे, असा वैकल्पिक विषय निवडा.
  • विषयाची निवड करताना मागील वर्षांचे पेपर पाहून घ्या.

5. नोट्स तयार करा:

  • वाचन करताना महत्त्वाच्या मुद्यांची नोंद करा. स्वतःच्या नोट्स तयार केल्यानेRevision करण्यास सोपे जाते.

6. मागील वर्षांचे प्रश्नपत्रिका (Previous Year Question Papers):

  • मागील वर्षांचे प्रश्नपत्रिका नियमितपणे सोडवा. त्यामुळे परीक्षेचे स्वरूप आणि प्रश्न विचारण्याची पद्धत समजेल.

7. मॉक टेस्ट (Mock Tests):

  • नियमितपणे मॉक टेस्ट द्या. Testbook आणि Vision IAS सारख्या संस्था Mock Test घेतात.
  • Testbook
  • Vision IAS

8. वेळापत्रक (Time Table) तयार करा:

  • दररोजच्या अभ्यासासाठी एक निश्चित वेळापत्रक तयार करा आणि त्याचे पालन करा.
  • प्रत्येक विषयाला पुरेसा वेळ द्या.

9. सकारात्मक दृष्टिकोन (Positive Attitude):

  • यूपीएससीची तयारी करताना सकारात्मक दृष्टिकोन ठेवणे खूप महत्त्वाचे आहे.
  • धैर्य ठेवा आणि नियमित प्रयत्न करत राहा.

10. मार्गदर्शन (Guidance):

  • वरिष्ठ अधिकारी किंवा तज्ञांकडून मार्गदर्शन घ्या.
  • मार्गदर्शन तुम्हाला योग्य दिशा देईल.

11. उत्तर लेखन सराव (Answer Writing Practice):

  • मुख्य परीक्षेसाठी उत्तर लेखन खूप महत्त्वाचे आहे. त्यामुळे नियमितपणे उत्तर लेखन सराव करा.

12. विश्रांती (Rest):

  • पुरेशी झोप घ्या आणि शारीरिक व मानसिक आरोग्याची काळजी घ्या.
हे काही महत्त्वाचे मुद्दे आहेत ज्यांच्या आधारे तुम्ही यूपीएससीच्या पहिल्या प्रयत्नात यश मिळवू शकता.
उत्तर लिहिले · 21/3/2025
कर्म · 1440
3
यूपीएससी परीक्षा देण्यासाठी कोणती पदवी असणे आवश्यक आहे?
कोणत्याही शाखेची पदवी असेल तरी चालते... तुमचे पदवीचे शिक्षण पूर्ण झालेले असावे.
उत्तर लिहिले · 17/7/2019
कर्म · 1580
0
माझे दहावी नंतर दोन वर्ष आयटीआय करून मी बारावी न करता YCMOU मधून बीए पूर्ण केली आहे. तर मला यूपीएससी परीक्षा देण्यासाठी मला बारावी करावी लागेल?
मो.नं. 7972741827 मी MPSC साठी ऑनलाईन क्लास चालू केला आहे. तो सर्व विद्यार्थ्यांपर्यंत कमी खर्चात पोहोचवण्यासाठी काय करावं, कारण आम्ही सर्वात स्वस्त फक्त रु 1300 मध्ये 18 महिन्यांसाठी उपलब्ध करून देत आहोत. आणि क्लास जॉईन विद्यार्थ्यांना कुठलेही पुस्तक/वर्तमानपत्र/मासिके घ्यायची गरज पडणार नाही, कारण यातून मिळणारा पैसा अंध अपंग विद्यार्थ्यांसाठी खर्च केला जाणार आहे. तर आपणाकडून सर्व विद्यार्थ्यांपर्यंत माहिती पोहोचवण्यासाठी काही मदत होत असेल तर वरील नंबरवर संपर्क करा... প্লিজ
उत्तर लिहिले · 7/10/2019
कर्म · 1040
0
मला UPSC परीक्षेचे स्वरूप, विषय, त्यासाठी तयारी, कोणती पुस्तके वाचावीत, अभ्यासाची सुरुवात नेमक्या कोणत्या पुस्तकांपासून करावी, अभ्यासाचे नियोजन कसे करावे, कोणतीही अकॅडमी न लावता घरच्या घरी अभ्यास कसा करता येईल ते कृपया सांगू शकाल का?
नक्कीच! UPSC (Union Public Service Commission) परीक्षेसंदर्भात तुम्हाला हवी असलेली माहिती खालीलप्रमाणे:

UPSC परीक्षेची माहिती

परीक्षेचे स्वरूप

UPSC परीक्षा तीन टप्प्यांमध्ये होते:

  1. पूर्व परीक्षा (Preliminary Examination): वस्तुनिष्ठ प्रश्न (MCQ)
  2. मुख्य परीक्षा (Main Examination): लेखी परीक्षा
  3. मुलाखत (Interview): व्यक्तिमत्व चाचणी

विषय

UPSC परीक्षेत खालील विषय असतात:

  • पूर्व परीक्षा:
    • सामान्य अध्ययन पेपर १ (General Studies Paper I)
    • सामान्य अध्ययन पेपर २ (CSAT - Civil Services Aptitude Test)
  • मुख्य परीक्षा:
    • पेपर १: निबंध (Essay)
    • पेपर २: सामान्य अध्ययन १ (GS I) - भारतीय वारसा आणि संस्कृती, इतिहास, भूगोल
    • पेपर ३: सामान्य अध्ययन २ (GS II) - शासन, संविधान, राजकारण, सामाजिक न्याय आणि आंतरराष्ट्रीय संबंध
    • पेपर ४: सामान्य अध्ययन ३ (GS III) - तंत्रज्ञान, अर्थव्यवस्था, जैवविविधता, पर्यावरण, सुरक्षा आणि आपत्ती व्यवस्थापन
    • पेपर ५: सामान्य अध्ययन ४ (GS IV) - नैतिकता, प्रामाणिकपणा आणि योग्यता
    • पेपर ६ आणि ७: वैकल्पिक विषय (Optional Subjects) - दोन पेपर

तयारी कशी करावी?

UPSC परीक्षेची तयारी करण्यासाठी खालील गोष्टी महत्त्वाच्या आहेत:

  1. अभ्यासक्रम (Syllabus) समजून घ्या: UPSC चा अभ्यासक्रम UPSC च्या website वर उपलब्ध आहे. UPSC Official Website
  2. वेळेचे नियोजन: प्रत्येक विषयाला पुरेसा वेळ द्या.
  3. नियमित अभ्यास: दररोज नियमितपणे अभ्यास करा.
  4. नोट्स तयार करा: महत्वाच्या गोष्टींची नोंद ठेवा.
  5. उत्तरे लिहा: मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिका (Question papers) सोडवा.

कोणती पुस्तके वाचावीत?

UPSC साठी काही महत्त्वाची पुस्तके:

  • NCERT पुस्तके: इयत्ता ६ वी ते १२ वी पर्यंतची NCERTची पुस्तके (इतिहास, भूगोल, नागरिकशास्त्र, अर्थशास्त्र) NCERT Official Website
  • सामान्य अध्ययन:
    • भारतीय अर्थव्यवस्था - रमेश सिंग
    • भारतीय राजव्यवस्था - एम. लक्ष्मीकांत
    • आधुनिक भारताचा इतिहास - स्पेक्ट्रम
    • पर्यावरण - शंकर IAS
  • चालू घडामोडी (Current Affairs): वर्तमानपत्रे (The Hindu, Indian Express) आणि मासिके (Yojana, Kurukshetra)

अभ्यासाची सुरुवात कुठून करावी?

अभ्यासाची सुरुवात NCERT पुस्तकांपासून करा. मूलभूत संकल्पना स्पष्ट झाल्यावर संदर्भ पुस्तके (Reference books) वाचा.

अभ्यासाचे नियोजन कसे करावे?

अभ्यासाचे नियोजन करण्यासाठी खालील गोष्टी लक्षात घ्या:

  • ध्येय निश्चित करा: किती वेळात अभ्यासक्रम पूर्ण करायचा आहे ते ठरवा.
  • वेळापत्रक तयार करा: प्रत्येक विषयासाठी वेळ निश्चित करा.
  • विषयांची विभागणी करा: सोपे आणि कठीण विषय विभागून घ्या.
  • नियमित आढावा: आपल्या प्रगतीचा नियमितपणे आढावा घ्या.

अकॅडमीशिवाय घरी अभ्यास कसा करावा?

अकॅडमीशिवाय घरी अभ्यास करण्यासाठी:

  • स्वयंशिस्त: स्वतःला अभ्यासासाठी तयार करा.
  • ऑनलाइन संसाधने: इंटरनेटवर उपलब्ध असलेल्या शैक्षणिक सामग्रीचा वापर करा. (उदा. UPSC च्या वेबसाईट, अभ्यासक्रम, मागील प्रश्नपत्रिका)
  • ग्रुप स्टडी: आपल्या मित्रांसोबत चर्चा करा आणि अभ्यासातील शंका दूर करा.
  • टेस्ट सिरीज: नियमितपणे टेस्ट सिरीज सोडवा.
उत्तर लिहिले · 20/3/2025
कर्म · 1440
0
UPSC चे सर्व विषय कोणते?
मुलांच्या भाषिक विकासासाठी कौशल्यनिहाय उपक्रम: * **श्रवण कौशल्ये:** * गोष्टी ऐकणे व त्यावर आधारित प्रश्नोत्तरे. * कविता व गाणी ऐकणे. * विविध ध्वनी ओळखणे (उदा. प्राण्यांचे आवाज, वाहनांचे आवाज). * सूचना ऐकून त्यानुसार कृती करणे. * **भाषण कौशल्ये:** * चित्र वर्णन करणे. * कथा सांगणे. * role play (भूमिकाplay करणे). * गटचर्चा करणे. * भाषण देणे. * आपले विचार व्यक्त करणे. * **वाचन कौशल्ये:** * मोठ्या आवाजात वाचणे. * समजून घेऊन वाचन करणे. * शब्द cards (शब्द cards) वापरून वाचन करणे. * वाचन कोपरा तयार करणे. * विविध प्रकारचे साहित्य वाचायला देणे. * **लेखन कौशल्ये:** * अक्षर लेखन सराव करणे. * शब्द लेखन सराव करणे. * वाक्य लेखन सराव करणे. * निबंध लेखन करणे. * पत्र लेखन करणे. * creative (creative) लेखन करणे (उदा. कथा, कविता). **इतर उपक्रम:** * भाषिक खेळ खेळणे (उदा. शब्द साखळी, अंताक्षरी). * परिसरातील व्यक्तींशी संवाद साधायला सांगणे. * बालसभा आयोजित करणे. * भाषिक प्रदर्शन भरवणे. * वर्तमानपत्र वाचनासाठी देणे. * मुलांना प्रश्न विचारायला प्रोत्साहित करणे. * त्यांच्या प्रश्नांची उत्तरे सोप्या भाषेत देणे. * चित्रकला, संगीत, नृत्य यांसारख्या कलांचा वापर करणे. * भाषेतील सौंदर्यस्थळे उलगडणे. * व्याकरण आणि शब्दसंग्रह यावर लक्ष केंद्रित करणे. * भाषेचा योग्य वापर करायला शिकवणे. * विविध विषयांवर चर्चा करणे. * मुलांना त्यांच्या कल्पना व भावना व्यक्त करण्यासाठी प्रोत्साहित करणे. * सकारात्मक आणि उत्तेजन देणारे वातावरण तयार करणे. * प्रत्येक मुलाला व्यक्त होण्याची संधी देणे. * शिक्षकांनी स्वतः मुलांसमोर आदर्श वाचन करणे. * डिजिटल साधनांचा वापर करणे (उदा. शैक्षणिक apps (apps), videos (videos)).
उत्तर लिहिले · 17/6/2022
कर्म · 540