व्हर्च्युअल क्लासरूम (Virtual Classroom): व्हर्च्युअल क्लासरूम हे एक ऑनलाइन शिक्षण वातावरण आहे जे पारंपरिकclassroomरूमच्या अनुभवाची नक्कल करते. हे तंत्रज्ञानाचा वापर करून शिक्षक आणि विद्यार्थ्यांना दूरस्थपणे संवाद साधण्यास आणि सहयोग करण्यास मदत करते.

व्हर्च्युअल क्लासरूमचे स्वरूप:

• लाइव्ह (Live) सत्रे: शिक्षक ठराविक वेळी ऑनलाइनsession घेतात, ज्यात ते विद्यार्थ्यांना शिकवतात आणि त्यांच्या प्रश्नांची उत्तरे देतात.
• व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंग (Video Conferencing): शिक्षक आणि विद्यार्थी व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगच्या माध्यमातून समोरासमोर बोलू शकतात, ज्यामुळेclassroomरूममधील atmosphere तयार होतो.
• स्क्रीन शेअरिंग (Screen Sharing): शिक्षक त्यांच्याcomputerची स्क्रीन share करून presentation,document किंवा application विद्यार्थ्यांना दाखवू शकतात.
• चॅट (Chat): विद्यार्थी आणि शिक्षक text messageद्वारे संवाद साधू शकतात.
• व्हाईटबोर्ड (Whiteboard): काही व्हर्च्युअल क्लासरूममध्ये व्हाईटबोर्ड असतो, ज्यावर शिक्षक लिहू शकतात किंवा आकृत्या काढू शकतात.
• ब्रेकआउट रूम्स (Breakout Rooms): मोठ्या गटातील विद्यार्थ्यांना लहान गटांमध्ये विभागूनdiscussion करण्यासाठी ब्रेकआउट रूम्सचा वापर केला जातो.
• रेकॉर्डिंग (Recording): काही sessions record केले जातात, जेणेकरून विद्यार्थी ते नंतर पाहू शकतील.

व्हर्च्युअल क्लासरूमचे फायदे:

• भौगोलिक बंधन नाही: विद्यार्थी जगाच्या कोणत्याही कोपऱ्यातून शिकू शकतात.
• वेळेची बचत: प्रवासाचा वेळ वाचतो.
• खर्चिक नाही:physical classroomच्या तुलनेत खर्च कमी असतो.
• लवचिकता (Flexibility): विद्यार्थी त्यांच्या सोयीनुसारsession attend करू शकतात.

उदाहरण: Zoom, Google Meet, Microsoft Teams हे व्हर्च्युअल क्लासरूमसाठी वापरले जाणारे काही लोकप्रिय प्लॅटफॉर्म आहेत.