पेशवाईचा कालखंड: १७१३ ते १८१८

महत्व:

• मराठा साम्राज्याच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचा कालखंड.
• छत्रपती शाहू महाराजांच्या काळात पेशव्यांनी प्रशासकीय आणि लष्करी कारभार सांभाळला.
• पेशव्यांनी मराठा साम्राज्याचा विस्तार केला आणि मराठा साम्राज्याला एक मजबूत राजकीय शक्ती बनवले.

योगदान:

1. राजकीय:
   • मराठा साम्राज्याचा विस्तार: पेशव्यांनी उत्तरेकडील राज्यांवर विजय मिळवून मराठा साम्राज्याची सीमा वाढवली.
   • मराठा साम्राज्याची मजबूत प्रशासकीय रचना तयार केली.
   • साम्राज्यात शांतता आणि सुव्यवस्था प्रस्थापित केली.
2. लष्करी:
   • मराठा सैन्याला आधुनिक प्रशिक्षण दिले.
   • मराठा सैन्याची क्षमता वाढवली.
   • अनेक महत्त्वाच्या लढाया जिंकल्या.
3. आर्थिक:
   • कृषी विकासाला प्रोत्साहन दिले.
   • व्यापार आणि उद्योगांना चालना दिली.
   • नवीन कर प्रणाली लागू केली.
4. सांस्कृतिक:
   • कला आणि साहित्याला आश्रय दिला.
   • मंदिरे आणि स्मारके बांधली.
   • शिक्षण आणि संस्कृतीला प्रोत्साहन दिले.

पहिले पेशवे: बाळाजी विश्वनाथ विकिपीडिया

सर्वात महत्वाचे पेशवे: बाजीराव बल्लाळ ( पहिले बाजीराव ) विकिपीडिया

पेशवाईच्या काळात मराठा साम्राज्य आपल्या शिखरावर पोहोचले. परंतु, पेशव्यांच्या काही धोरणांमुळे मराठा साम्राज्याला उतरती कळा लागली आणि १८१८ मध्ये पेशवाई संपुष्टात आली.