विदेशी थेट गुंतवणूक FDI ( foreign direct investment )

एका देशाच्या कंपनीने दुस-या देशाला केलेले गुंतवणूक याला परदेशी थेट गुंतवणूक (एफडीआय) म्हणतात. अशा गुंतवणूकीने, ज्या गुंतवणूकदारांना पैसे सापडले आहेत अशा दुसर्या देशाच्या व्यवस्थापनात गुंतवणुकदारांना काही हिस्सा मिळतो. साधारणपणे असे गृहित धरले जाते की किमान गुंतवणुकीसाठी कंपनीला थेट परकीय गुंतवणुकीचा दर्जा मिळवण्यासाठी कंपनीतील 10 टक्के समभाग खरेदी करणे आवश्यक आहे. याबरोबरच त्याला इन्व्हेस्टमेंट कंपनीमध्ये फ्रॅंचायझी मिळवावी लागणार आहे.
परदेशी थेट गुंतवणूक (एफडीआय) प्रामुख्याने दोन प्रकारचे आहे-
(1) ग्रीन फील्ड इनव्हेस्टमेंट - या अंतर्गत, दुसर्या देशात एक नवीन कंपनी स्थापन केली आहे,
(2) पोर्टफोलिओ गुंतवणूक - या अंतर्गत, परदेशी कंपनीचे भाग खरेदी केले जातात किंवा त्यांच्या मालकीची विदेशी कंपनी विकत घेतली आहे.
एफडीआय खालील प्रकारे करता येते;
1) संबंधित उद्योगाच्या व्यवस्थापनामध्ये भाग घेण्यासाठी सध्याच्या विदेशी उद्योगांचे शेअर्स विकत घेतले जाऊ शकतात.
2) विद्यमान उद्योग आणि कारखाने घेतले जाऊ शकतात.
3) 100% मालकी असलेल्यास एक नवीन उपकंपनी विदेशात स्थापन करता येईल.
4) शेअर होल्डिंगद्वारे संयुक्त उपक्रमात भाग घेणे शक्य आहे.
5) नवीन विदेशी शाखा, कार्यालये आणि कारखाने स्थापित केले जाऊ शकतात.
6) सध्याच्या परदेशी शाखा आणि कारखाने विस्तारित करता येतील.
7) अल्पसांख्यकांचे अधिग्रहण, उद्दिष्ट हे संस्थेच्या व्यवस्थापनामध्ये भाग घेणे आहे.
विशेषत: उद्योजकांच्या व्यवस्थापनामध्ये सहभागी होण्यामागील मुख्य कंपनीने सहाय्यकारी कंपनीला दीर्घकालीन कर्ज दिल्याबद्दल.

यजमान देशासाठी विदेशी थेट गुंतवणुकीचे फायदे आणि नुकसान

नफा

1) सहकारी गुंतवणूक पातळी: परदेशी गुंतवणूक इच्छित गुंतवणूक आणि स्थानिक पातळीवरील सैन्याची जमवाजमव दरम्यान अंतर पूर्ण करू शकता.
2) तंत्रज्ञानाचा दर्जा सुधारणे: विकसनशील देशांतील यंत्रणा व उपकरणांचे हस्तांतरण करणे, त्यात विदेशी गुंतवणुकीशी तांत्रिक ज्ञान आहे.
3) निर्यात स्पर्धात्मकता सुधारणे: एफडीआय होस्ट देश आपल्या निर्यातीच्या कामगिरीत सुधारणा करू शकतात.
4) रोजगार निर्मिती: विकसनशील देशांतील आधुनिक क्षेत्रात विदेशी गुंतवणूक रोजगार निर्माण करू शकते.
5) लाभ ग्राहकांना प्राप्त नावीन्यपूर्ण उत्पादने माध्यमातून थेट विदेशी गुंतवणूक पासून विकसनशील देशांमध्ये ग्राहकांना फायदा, आणि स्पर्धात्मक किमतीत वस्तू सुधारित गुणवत्ता.

नुकसान

1) परकीय गुंतवणूक घरगुती गुंतवणुकीसह स्पर्धात्मक बनली आहे, देशांतर्गत उद्योगांच्या नफ्यावर घट झाली आहे, प्रमुख घरगुती बचत मध्ये घट
यजमान सवलती कॉर्पोरेट कर माध्यमातून सरकार, गुंतवणूक भत्ते, लपलेले सार्वजनिक आणि दर संरक्षण करून उदार ऑफर होते म्हणून 2) सरकारी महसूल करण्यासाठी विदेशी कंपन्या योगदान पेक्षा कमी आहे.

मला माफ करा, मला तुमचा प्रश्न समजला नाही.