2 उत्तरे
2
answers
सर्वोच्च न्यायालया विषयी माहिती कलमासहित?
0
Answer link
यासाठी supremecourtofindia.nic.in
किंवा
scbaindia.org
या साईट वर संपूर्ण माहिती मिळेल.
किंवा
scbaindia.org
या साईट वर संपूर्ण माहिती मिळेल.
0
Answer link
भारतीय सर्वोच्च न्यायालय हे भारताचे सर्वोच्च न्यायालय आहे आणि भारतीय संविधानानुसार ते कायद्याचे अंतिम व्याख्याकार आहे.
रचना
- भारतीय राज्यघटनेच्या कलम 124 नुसार, भारताचे एक सर्वोच्च न्यायालय असेल.
- सरन्यायाधीश (Chief Justice of India - CJI) हे सर्वोच्च न्यायालयाचे प्रमुख असतात.
- राष्ट्रपती इतर न्यायाधीशांची नेमणूक सरन्यायाधीशांच्या सल्ल्यानुसार करतात.
- सध्या सर्वोच्च न्यायालयात सरन्यायाधीशांसहित न्यायाधीशांची संख्या 34 आहे.
पात्रता
- सर्वोच्च न्यायालयाचा न्यायाधीश होण्यासाठी व्यक्ती भारताचा नागरिक असावा.
- उच्च न्यायालयात किमान 5 वर्षे न्यायाधीश म्हणून काम केलेला असावा किंवा उच्च न्यायालयात 10 वर्षे वकिलीचा अनुभव असावा.
- राष्ट्रपतींच्या दृष्टीने तो एक नामांकित विधिज्ञ असावा.
अधिकार क्षेत्र
- सर्वोच्च न्यायालयाला भारतातील सर्व उच्च न्यायालयांच्या निर्णयांविरुद्ध अपील ऐकण्याचा अधिकार आहे.
- दोन किंवा अधिक राज्यांमधील वाद, केंद्र आणि राज्य सरकारमधील वाद यावर निर्णय देण्याचा अधिकार सर्वोच्च न्यायालयाला आहे.
- मूलभूत हक्कांचे संरक्षण करण्याची जबाबदारी सर्वोच्च न्यायालयावर आहे.
महत्त्वाचे कलम
- कलम 32: घटनात्मक उपाययोजेचा अधिकार - मूलभूत हक्कांचे उल्लंघन झाल्यास सर्वोच्च न्यायालयात दाद मागण्याचा अधिकार.
- कलम 131: सर्वोच्च न्यायालयाचे मूळ अधिकार क्षेत्र.
- कलम 136: सर्वोच्च न्यायालय खासLeave granted by the Supreme Courtappeals (Special Leave Petition) अंतर्गत कोणत्याही न्यायालयात किंवा न्यायाधिकरणाच्या निर्णयाविरुद्ध अपील ऐकू शकते.
इतर माहिती
- सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश वयाच्या 65 वर्षांपर्यंत आपल्या पदावर राहू शकतात.
- सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीशांना राष्ट्रपती गैरवर्तन किंवा अक्षमतेच्या आधारावर पदावरून दूर करू शकतात, ज्यासाठी संसदेच्या दोन्ही सभागृहांमध्ये दोन-तृतीयांश बहुमताने मंजुरी आवश्यक आहे.
अधिक माहितीसाठी:
मला आशा आहे की ही माहिती तुमच्यासाठी उपयुक्त आहे.