जर पतसंस्था सोसायटी बरखास्त झाली, तर गंगाजळीबद्दल काय नियम असतो? ती कोणी घ्यायला पाहिजे?
जर पतसंस्था सोसायटी बरखास्त झाली, तर गंगाजळीबद्दल काय नियम असतो? ती कोणी घ्यायला पाहिजे?
☙ पतसंस्था जर काही कारणाने बौड़ली तर सहकार खाते गंगाजळी वर निंयत्रण ठेवते.
गंगाजळी म्हणजे काय?
गंगाजळी म्हणजे संस्थेने जमा केलेला राखीव निधी. हा निधी संस्थेच्या आर्थिक अडचणीच्या काळात किंवा संस्थेच्या विकासासाठी वापरला जातो.
बरखास्तीनंतर गंगाजळीचे काय होते?
जेव्हा एखादी पतसंस्था किंवा सोसायटी बरखास्त होते, तेव्हा तिच्या मालमत्तेचे वितरण खालील प्राधान्यक्रमाने केले जाते:
- देणी आणि कर्ज: सर्वात आधी संस्थेची देणी आणि कर्ज फेडली जातात. यामध्ये ठेवीदारांचे पैसे, कर्मचाऱ्यांचे वेतन आणि इतर देणे यांचा समावेश असतो.
- गंगाजळी: देणी आणि कर्ज फेडल्यानंतर, शिल्लक राहिलेली गंगाजळी संस्थेच्या सदस्यांमध्ये वितरित केली जाते. गंगाजळीचे वितरण संस्थेच्या उपविधी (Bye-laws) नुसार केले जाते.
गंगाजळी कोणाला मिळते?
गंगाजळी सदस्यांमध्ये वितरित केली जाते, परंतु त्याचे नियम संस्थेच्या उपविधीमध्ये नमूद केलेले असतात. साधारणपणे, खालील गोष्टी विचारात घेतल्या जातात:
- सदस्यांचे योगदान: ज्या सदस्यांनी संस्थेमध्ये जास्त योगदान दिले आहे, त्यांना अधिक वाटा मिळतो.
- सदस्यता कालावधी: ज्या सदस्यांचा संस्थेमध्ये जास्त कालावधी होता, त्यांना अधिक प्राधान्य दिले जाते.
- समभाग (Shares): सदस्यांनी घेतलेल्या समभागांच्या प्रमाणात गंगाजळीचे वितरण केले जाते.
कायद्यातील तरतूद:
महाराष्ट्र सहकारी संस्था अधिनियम १९६० (Maharashtra Cooperative Societies Act, 1960) आणि त्या अंतर्गत असलेले नियम, तसेच संस्थेचे उपविधी गंगाजळीच्या वितरणाचे मार्गदर्शन करतात.
अधिक माहितीसाठी:
सहकार खाते, महाराष्ट्र शासन (Department of Cooperation, Government of Maharashtra): sahakarayukta.maharashtra.gov.in