शेतीसाठी पूरक व्यवसाय कोणता?
शेतीसाठी पूरक व्यवसाय अनेक आहेत, जे शेतकऱ्याला अतिरिक्त उत्पन्न मिळवून देण्यास मदत करतात. काही प्रमुख पूरक व्यवसाय खालीलप्रमाणे:
- पशुपालन:
गाई, म्हशी, शेळ्या, आणि कुक्कुटपालन हे दुग्ध उत्पादन, मांस उत्पादन आणि अंडी उत्पादनासाठी फायदेशीर आहेत.
- दुग्ध व्यवसाय: दुग्ध व्यवसाय हा भारतातील एक महत्त्वाचा व्यवसाय आहे. यात गायी व म्हशींचे पालन करून दूध उत्पादन केले जाते. दुग्ध विकास विभाग, महाराष्ट्र शासन
- कुक्कुटपालन: कुक्कुटपालन म्हणजे कोंबड्या पाळणे. अंडी आणि मांस उत्पादनासाठी हा व्यवसाय फायदेशीर आहे. पशुसंवर्धन आणि दुग्धव्यवसाय विभाग, भारत सरकार
- मत्स्यपालन:
तलाव किंवा शेततळ्यांमध्ये मत्स्यपालन करणे हा एक चांगला पर्याय आहे.
- मत्स्यव्यवसाय: मत्स्यव्यवसाय म्हणजे मासे पाळणे आणि त्यांचे उत्पादन घेणे. मत्स्यव्यवसाय विभाग, भारत सरकार
- मधुमक्षिका पालन:
मधमाशी पालन करून मध आणि मेण मिळवता येते, जे बाजारात विकले जाऊ शकतात.
- मधुमक्षिका पालन: मधमाशी पालन हा एक चांगला व्यवसाय आहे. मध आणि मेण मिळवण्यासाठी हा व्यवसाय करतात. खादी आणि ग्रामोद्योग आयोग
- शेळीपालन:
शेळीपालन कमी खर्चात सुरू करता येतो आणि त्यामुळे मांस आणि दूध उत्पादन मिळू शकते.
- शेळीपालन: शेळीपालन हा गरीब व गरजू लोकांसाठी खूप चांगला व्यवसाय आहे. शेळीपालन कमी खर्चात सुरू करता येतो. पशुसंवर्धन आणि दुग्धव्यवसाय विभाग, भारत सरकार
- रोपवाटिका:
विविध प्रकारच्या रोपांची निर्मिती करून त्यांची विक्री करता येते.
- रोपवाटिका: रोपवाटिका म्हणजे रोपे तयार करण्याची जागा. विविध प्रकारच्या रोपांची निर्मिती करून त्यांची विक्री करता येते. कृषी विभाग, महाराष्ट्र शासन
- सेंद्रिय खत उत्पादन:
शेतीसाठी आवश्यक असणारे सेंद्रिय खत (Organic fertilizer) तयार करून विकणे.
- सेंद्रिय खत उत्पादन: सेंद्रिय खत (Organic fertilizer) शेतीसाठी खूप महत्त्वाचे आहे. कृषी विभाग, महाराष्ट्र शासन
- कृषी पर्यटन:
शहरातील लोकांना शेतीचा अनुभव देण्यासाठी कृषी पर्यटन केंद्र सुरू करणे.
- कृषी पर्यटन: कृषी पर्यटन म्हणजे शेतीचा अनुभव घेण्यासाठी शहरातून लोक येतात. महाराष्ट्र कृषी पर्यटन विकास महामंडळ
हे काही प्रमुख शेतीपूरक व्यवसाय आहेत. या व्यवसायांची निवड करताना स्थानिक बाजारपेठ, हवामान आणि पाण्याची उपलब्धता यांसारख्या गोष्टी विचारात घेणे आवश्यक आहे.