Topic icon

रामायण

0

रामायणाच्या घटना कधी सुरू झाल्या याबद्दल कोणतीही निश्चित ऐतिहासिक तारीख नाही, कारण रामायण हा एक प्राचीन महाकाव्य आहे आणि तो इतिहासाचा दस्तावेज नाही.

हिंदू धर्मग्रंथानुसार, रामायणातील घटना त्रेतायुगात घडल्या असे मानले जाते. त्रेतायुग हे सध्याच्या कलियुगाच्या आणि द्वापारयुगाच्या खूप आधीचे युग आहे. यानुसार, रामायणातील घटना हजारो-लाखो वर्षांपूर्वी घडल्या असाव्यात.

महाकाव्य म्हणून, महर्षी वाल्मिकींनी रामायणाची रचना खूप नंतर केली. सामान्यतः, वाल्मिकी रामायणाची रचना इ.स.पूर्व ५ व्या ते ४ थ्या शतकादरम्यान (सुमारे २५०० वर्षांपूर्वी) झाली असे मानले जाते, जरी काही अभ्यासक याला आणखी प्राचीन मानतात.

उत्तर लिहिले · 23/12/2025
कर्म · 4280
0

श्रीरामाचा प्रवास हा त्याग, धर्म, शौर्य आणि नीतिमत्तेने परिपूर्ण असा एक महान आदर्श आहे. त्यांचा जीवनप्रवास थोडक्यात खालीलप्रमाणे आहे:

  • जन्म आणि बालपण: श्रीरामांचा जन्म अयोध्येत राजा दशरथ आणि राणी कौसल्या यांच्या पोटी झाला. ते विष्णूचा सातवा अवतार मानले जातात. त्यांचे बंधू लक्ष्मण, भरत आणि शत्रुघ्न यांच्यासमवेत त्यांचे बालपण अतिशय पवित्र वातावरणात गेले. त्यांनी गुरु वशिष्ठांच्या आश्रमात वेद, शस्त्रविद्या आणि नीतीशास्त्राचे शिक्षण घेतले.
  • विश्वामित्रांसोबतचा प्रवास: तरुणपणी महर्षी विश्वामित्र त्यांना आपल्या यज्ञाचे रक्षण करण्यासाठी घेऊन गेले. यावेळी रामाने राक्षसी ताटिकेचा वध केला आणि अनेक राक्षसांचा नायनाट केला. याच प्रवासात त्यांनी अहिल्येचा उद्धार केला.
  • सीता स्वयंवर आणि विवाह: विश्वामित्रांसोबतच ते मिथिलेत पोहोचले, जिथे राजा जनकाने सीता स्वयंवराचे आयोजन केले होते. भगवान शिवशंकरांचे धनुष्य (पिनाक) कोणीही उचलून त्याची दोरी चढवू शकले नाही, पण रामाने ते धनुष्य सहज उचलून प्रत्यंचा चढवताना ते भंग केले. त्यामुळे त्यांनी सीतेशी विवाह केला. लक्ष्मण, भरत आणि शत्रुघ्न यांचाही सीतेच्या बहिणी आणि चुलत बहिणींशी विवाह झाला.
  • वनवास: अयोध्येला परतल्यानंतर, राजा दशरथाने रामाला युवराज घोषित करण्याचा निर्णय घेतला. परंतु, दशरथांची धाकटी पत्नी कैकेयी हिने आपल्या दासी मंथरेच्या सांगण्यावरून दशरथांकडून दोन वर मागितले. पहिला वर म्हणजे भरताला राजा बनवणे आणि दुसरा म्हणजे रामाला चौदा वर्षांचा वनवास. पितृवचनाचे पालन करण्यासाठी राम, सीता आणि लक्ष्मण यांच्यासोबत वनवासात गेले.
  • वनवासातील जीवन: वनवासात त्यांनी अनेक पवित्र ठिकाणी वास्तव्य केले, जसे की चित्रकूट, दंडकारण्य आणि पंचवटी. या काळात त्यांनी अनेक ऋषी-मुनींना राक्षसांच्या त्रासातून मुक्त केले आणि अनेक चांगल्या लोकांशी मैत्री केली.
  • सीताहरण: पंचवटीत असताना, लंकेचा राक्षस राजा रावण याने कपटाने (मारीच राक्षसाला सोन्याच्या हरणाच्या रूपात पाठवून) सीतेचे हरण केले आणि तिला लंकेत घेऊन गेला.
  • सीतेचा शोध आणि वानरसेना: सीतेच्या शोधासाठी राम आणि लक्ष्मणाने अनेक ठिकाणी प्रवास केला. यावेळी त्यांची भेट हनुमानाशी झाली आणि त्यानंतर किष्किंधा येथील वानरराज सुग्रीव यांच्याशी त्यांची मैत्री झाली. रामाने सुग्रीवाला त्याचा भाऊ वाली याचा वध करून राजा बनण्यास मदत केली आणि त्या बदल्यात सुग्रीवाने रामाला सीता शोधण्यासाठी आपली वानरसेना दिली. हनुमानाने लंकेला जाऊन सीतेचा शोध घेतला, रावणाला इशारा दिला आणि लंकेचे दहन केले.
  • लंकादहन आणि युद्ध: वानरसेनेच्या मदतीने रामाने समुद्रावर 'रामसेतू' नावाचा पूल बांधला. या पुलावरून वानरसेना लंकेला पोहोचली. तिथे रावण आणि त्याच्या राक्षस सेनेसोबत रामाचे मोठे युद्ध झाले. या युद्धात रावणाचा पराभव झाला आणि त्याचा वध झाला.
  • अयोध्येला परत: रावणाचा वध केल्यानंतर रामाने सीतेला परत आणले. वनवासाची चौदा वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर राम, सीता, लक्ष्मण आणि हनुमान अयोध्येला परतले. त्यांचे अयोध्येतील आगमन हे दिवाळी म्हणून साजरे केले जाते. अयोध्येला परतल्यानंतर रामाचा राज्याभिषेक झाला आणि त्यांनी एक आदर्श राजा म्हणून 'रामराज्य' स्थापित केले.

श्रीरामाचा हा प्रवास त्याग, कर्तव्यनिष्ठा, धैर्य, न्याय आणि धर्माचरणाचा एक अनुपम आदर्श आहे, जो आजही लोकांना प्रेरणा देतो.

उत्तर लिहिले · 13/12/2025
कर्म · 4280
0
रामायण हे महाकाव्य महर्षि वाल्मीकी यांनी रचले.

वाल्मीकी हे आदिकवी म्हणून ओळखले जातात आणि त्यांनी संस्कृतमध्ये रामायण लिहिले.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकला भेट देऊ शकता:

उत्तर लिहिले · 16/4/2025
कर्म · 4280
0

दिलेल्या वाक्यामध्ये 'अंजलीने' या शब्दाची जात नाम (Noun) आहे.

स्पष्टीकरण:

  • 'अंजली' हे एका विशिष्ट व्यक्तीचे नाव आहे.
  • ज्या शब्दाने एखाद्या व्यक्ती, वस्तू, स्थळ किंवा कल्पनेचे नाव दर्शविले जाते, त्या शब्दाला नाम म्हणतात.
उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 4280
0
श्री गणेशाय नमः 
ॐ श्री हरी 

ॐ नमोजी आद्या | वेदप्रतिपाद्या | जय जय संवेद्या |  
 देवा तूचि गणेशु सकलार्थ मति प्रकाशु म्हणे निवृतिदासु जो जी अवधारी जी |

प्रश्न असा आहे की त्याला उत्तर नाही असे होणार नाही.
मानवाची निर्मिती कशी झाली.. याला इतिहास साक्षी आहे.
सर्व जन्माच्या शेवटी मनुष्य जन्म पावे पोटी याउपरी उत्तम किरिटी मी रचिली नाही...
आता या जन्मी तरी साधी नारायण नाहीतर हीन पशुहून...
निद्रा भोजन भोग भय यह पशु पूरक समान  |
ज्ञान अधिक एक नरन में, ज्ञान बिना पशु जान  ||
मनुष्य जन्म, मनुष्य स्वभाव, माणसाला दोन मने, संवेदना, एकत्र येणं ,बसणं , आधार घेणं देणं , भूख भागवणं , निद्रा घेणं  ,भय दूर  करणं , प्रेम प्रेरणा विवेकी विचार विश्वास स्थैर्य यासाठी सहवास संवाद चर्चा करत हे मानवी जीवन जगण्याचा सतत सक्रीय प्रयत्न झाला आणि तशीच ही वाटचाल सुरू आहे हे लक्षात येते. ....
या जन्मावर शतदा प्रेम करावे....
असे उद्बोधन प्रबोधन प्रवचन कीर्तन आख्यान व्याख्यान होतच असतात. जीवनपद्धती वर टिका टिप्पणी निंदानालस्ती द्वैषवैर मनी बाळगून हिंसा ही होते. 
जीवन म्हणजे काय ? अखंड जनजागृती सुरू आहे 
तरीही माणसाला माणूस प्रिय असावा की नाही ? पण काहीजन निंदानालस्ती द्वैषवैर मनी बाळगून जीवन व्यतीत करत आहेत.
 माणुसकी धर्म वाढवत रहावा यासाठी अनेक संतवचने गुरूवचने सांगितले जातात. तिचे पालन करावे लागेल.
संत ना होते जगतमें तो जल मरता संसार.
सद्गुरू येत असे या जगती सुखमय करण्यासी संसार...
हे सत्कृत्य आचरण नीतीत उतरणारा जीवभाव सर्वांठायीं असावा असे वाटते. 
नीती अनीतीच्या सर्व बाबी विचारात घेऊन राज्यशकट करावे लागते. हे जरी खरे असले तरी माणसाला माणसासारखे वागवावे . माणूस प्रथम ... त्यामुळे सेवा महान आहे. देवांचा देव ही करतो भक्तांची चाकरी ...हा विश्वास स्थिरमन दृढतेचा दाखला आहे.
हे वर्तमान समोर आहे. आजची परिस्थिती वस्तुस्थिती पाहता मानवी जीवन आत्मज्ञानानं भरून टाकतील अशी निर्मल सेवा अमृता सारखी गोड कार्यपद्धती कार्यप्रणाली विकसित करण्यात यावी .
परंतु माणसं डोळस असूनही वाट भरकटत आहेत.
उघडा डोळे बघा नीट...ही आजची परिस्थिती काय आहे ?
नेतेमंडळी ही अराजकता निर्माण कशी होईल व काही सत्तापिपासू बनून जीवनचक्रास अवरोध निर्माण करत आहेत.
आपण सुजाण नागरिक म्हणून परिवर्तन मिलवर्तन घडवून आणलं पाहिजे.
योग्य जाणीवेतून सुंदर कामगिरी करत एकनिष्ठ राहण्याची शपथ घेतली पाहिजे.
पैसा सत्ता या बाबी गौण आहेत. मनुष्य स्वभाव सद्गुणांची खान आहे ते आचार विचार उच्चार यांनी जीवन वस्त्र तुणले पाहिजे. बहोत सुकृताची जोडी तेणें विठ्ठली आवडी....असे सुकृत कर्म उभे राहिले तर हे ..रुप पाहता लोचनी सुख झाले हो साजणी..असं सुंदर दर्शन होईल.
जीवन सुंदर आविष्काराने प्रकट करता येते .
आणि म्हणूनच कथा व्यथा रामायण महाभारत या गोष्टींचे भान नभाएवढं ठेवून माणुसकी धर्म जोपासला जावा .तरच आजचं वास्तव यथार्थ दर्शन होत जाईल. 
चांगल्याला चांगलं म्हणण्याची पद्धत मानविय सद्गुणांनी युक्त रहावी .
माणसाला प्रेम प्रेरणा नम्रता सहनशीलता करूणा दया क्षमा शांती शिस्त समाधान अंगी सद्गुणांची दिव्य रास जपता आली पाहिजे.
हे जीवन पुन्हा , पुन्हा नाही.
सातत्याने प्रबोधन होऊन ही मनाची मानसिकता अतिशय काळंवडली गेली आहे.हे कां असं व्हावं. नरेचि केला हीन किती नर ...माणूसच कारणीभूत आहे.
कोणाचाच कोणावरही विश्वास उरलेला नाही.
सारे मुखवटे घालून षडयंत्री पाताळयंत्री बनलेत, त्यांच्या या कटकारस्थानी धोरणांमुळे हे घातक विष पसरविण्याचे काम होत आहे.
 माणसाला आपले हित कळावे , त्यास स्थिरता विशालता आनंद प्रसन्नता शांतता तत्परता समाधान सुख कशात आहे हे लक्षात येत नाही.
आणि मग काय करू आणि काय करु नये ही संदिग्धता निर्माण झाली आहे.
एक तत्व दृढ धरी मना हरिसी करुणा येईल तुझी ही आठवण देखील होत नाही.
या वर्तमानी सर्वोत्तम प्रेम कामगिरी करायची आहे हे सत्कृत्य आचरण नीतीत उतरणारा जीवभाव सर्वांठायीं असावा असे सुकृत कर्म उभे रहावे.
सध्या संवेदना या बोथट झाल्या आहेत.
 आपणांस स्थिरता प्रगल्मता विकास गती हवी आहे आणि ती मिळावी म्हणून प्रामाणिक प्रयत्न आवश्यक आहेत.
आठवावे ते रूप आठवावा तो प्रताप ....हे सत्कृत्य साक्षेपी हवेच हवे . धन्यवाद जी. 






उत्तर लिहिले · 29/7/2024
कर्म · 475
0

'गीता रामायण' बाबुराव गोखले यांनी लिहिले आहे.

हे रामायणावर आधारित एक लोकप्रिय मराठी काव्य आहे.

बाबुराव गोखले हे एक प्रसिद्ध मराठी कवी आणि लेखक होते.

उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 4280
0
रामायणात दोन पोपट नर-मादीची गोष्ट आहे. तुलसीदासांच्या 'रामचरितमानस' मध्ये या गोष्टीचा उल्लेख आहे.
कथेनुसार, हे पोपट पूर्वी वाल्मीकि ऋषींच्या आश्रमात राहत होते. एकदा मादी पोपट (शुक) गर्भवती असताना, एका पारध्याने त्यांना पकडण्यासाठी जाळे टाकले. नर पोपट (शुक) जाळ्यात अडकला, पण मादी पोपट जाळ्याच्या बाहेर होती. तिला तिच्या पतीला संकटात पाहून खूप दुःख झाले आणि तिने स्वतःला जाळ्यात झोकून दिले.
त्याच वेळी, वाल्मीकि ऋषी तिथे आले आणि त्यांनी त्या दोन निष्पाप पक्ष्यांची कहाणी ऐकली. त्यांना त्या पक्ष्यांबद्दल खूप वाईट वाटले आणि त्याच করুণेने त्यांच्या मुखातून रामायणाची पहिली कविता बाहेर पडली - 'मा निषाद प्रतिष्ठां त्वमगमः शाश्वतीः समाः। यत् क्रौञ्चमिथुनादेकमवधीः काममोहितम्॥'
या घटनेमुळे वाल्मीकि ऋषींना रामायण लिहिण्याची प्रेरणा मिळाली, असे मानले जाते.
उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 4280