कलम 26 (अ)(ड) आणि कलम 4 फ हे दोन्ही जंगल कायद्याशी संबंधित आहेत. हे कायदे वन जमिनीवरील हक्कांचे नियमन आणि व्यवस्थापन करण्यासाठी बनवलेले आहेत. त्यांची माहिती खालीलप्रमाणे आहे:

कलम 26 (अ)(ड): हे कलम भारतीय वन अधिनियम, 1927 च्या अंतर्गत येते. या कलमानुसार, वन अधिकाऱ्यांकडे काही अधिकार असतात.

• अधिकार: या कलमाद्वारे वन अधिकाऱ्याला वनामध्ये अनधिकृतपणे प्रवेश करणाऱ्या व्यक्तींना दंडित करण्याचा अधिकार आहे. तसेच, वनातील मालमत्तेचे नुकसान करणाऱ्यांवर कारवाई करण्याचा अधिकार आहे.
• उद्देश: वनांचे संरक्षण करणे आणि वन व्यवस्थापनाला मदत करणे हा या कलमाचा उद्देश आहे.

कलम 4 फ: हे कलम महाराष्ट्र जमीन महसूल संहिता, 1966 च्या अंतर्गत येते. हे कलम वन जमिनीवरील हक्कांशी संबंधित आहे.

• हक्क: या कलमानुसार, ज्या व्यक्ती 1957 पूर्वीपासून वन जमिनीवर शेती करत आहेत, त्यांना काही विशिष्ट अटींच्या अधीन राहून जमिनीचा हक्क मिळू शकतो.
• अटी: हक्क मिळवण्यासाठी काही अटी पूर्ण कराव्या लागतात, जसे की जमिनीवर सतत शेती करणे आणि उपजिविकेसाठी त्यावर अवलंबून असणे.
• उद्देश: गरीब आणि भूमिहीन लोकांना जमिनीचा हक्क देणे, हा या कलमाचा उद्देश आहे.

अधिक माहितीसाठी:

• भारतीय वन अधिनियम, 1927: forests.nic.in
• महाराष्ट्र जमीन महसूल संहिता, 1966: maharashtra.gov.in