कार्यकारी आणि 'मल्टिलेव्हल मार्केटिंग' या संकल्पना आकृतीसह स्पष्ट करा.
कार्यकारी (Executive):
एखाद्या संस्थेमध्ये, कंपनीमध्ये किंवा शासनामध्ये धोरणे (Policies) ठरवणारी आणि त्यांची अंमलबजावणी (Implementation) करणारी व्यक्ती म्हणजे कार्यकारी. हे लोक संस्थेच्या निर्णय प्रक्रियेत (Decision making process) महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.
आकृती:
उदाहरणासाठी, एका कंपनीतील कार्यकारी रचना खालीलप्रमाणे असू शकते:
- मुख्य कार्यकारी अधिकारी (CEO): सर्वात उच्च अधिकारी
- संचालक मंडळ (Board of Directors): धोरणे ठरवणारे
- विभाग प्रमुख (Department Heads): अंमलबजावणी करणारे
मल्टिलेव्हल मार्केटिंग (Multilevel Marketing):
मल्टिलेव्हल मार्केटिंग (MLM), ज्याला नेटवर्क मार्केटिंग देखील म्हणतात, ही एक अशी व्यवसाय पद्धती आहे जिथे उत्पादने किंवा सेवा थेट ग्राहकांना विकल्या जातात. यामध्ये वितरक (Distributors) भरती करून त्यांचे एक नेटवर्क तयार केले जाते. हे वितरक स्वतः उत्पादने विकतात आणि त्यांच्याNetwork मध्ये नवीन वितरक जोडतात. त्यांना त्यांच्या विक्रीवर कमिशन (Commission) मिळते, तसेच त्यांच्याNetwork मधील वितरकांच्या विक्रीवर सुद्धा कमिशन मिळते.
आकृती:
मल्टिलेव्हल मार्केटिंगची रचना खालीलप्रमाणे असते:
- कंपनी (Company)
- मुख्य वितरक (Main Distributor)
- उप वितरक (Sub-Distributors)
- ग्राहक (Customers)
उदाहरण:
एखाद्या MLM कंपनीमध्ये, ‘अ’ नावाचा व्यक्ती मुख्य वितरक आहे. तो ‘ब’ आणि ‘क’ नावाच्या दोन लोकांना वितरक म्हणून नियुक्त करतो. ‘ब’ आणि ‘क’ दोघेही स्वतः काही उत्पादने विकतात आणि आणखी काही लोकांना वितरक बनवतात. ‘अ’ला स्वतःच्या विक्रीवर तसेच ‘ब’ आणि ‘क’ यांच्या विक्रीवर सुद्धा कमिशन मिळते.