दलित साहित्य हे भारतातील दलित लोकांच्या भावना, अनुभव आणि आकांक्षांचे एक शक्तिशाली माध्यम आहे. या साहित्याने सामाजिक विषमतेवर प्रकाश टाकला आणि दलितांच्या हक्कांसाठी आवाज उठवला. दलित साहित्याला अनेक गोष्टींनी प्रेरणा दिली, त्यापैकी काही प्रमुख प्रेरणा खालीलप्रमाणे आहेत:

1. जातिव्यवस्था: भारतीय समाजातील जातिव्यवस्था हे दलित साहित्याचे एक प्रमुख प्रेरणास्थान आहे. या व्यवस्थेने दलितांना सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीयदृष्ट्या दाबून ठेवले.
   जातिव्यवस्था ( Britannica)
2. सामाजिक भेदभाव: दलितांना समाजात अनेक प्रकारच्या भेदभावांना सामोरे जावे लागते. त्यांना शिक्षण, नोकरी आणि सार्वजनिक ठिकाणी समान संधी मिळत नाहीत.
   सामाजिक भेदभाव ( Oxford)
3. आर्थिक शोषण: दलित हे अनेकदा गरीब आणि भूमिहीन असतात. त्यांचे आर्थिक शोषण केले जाते आणि त्यांना कमी वेतनावर काम करण्यास भाग पाडले जाते.
   आर्थिक शोषण ( IDR)
4. राजकीय दमन: दलितांना राजकीय प्रक्रियेत सहभागी होण्याची संधी मिळत नाही. त्यांचे म्हणणे ऐकून घेतले जात नाही आणि त्यांच्या समस्यांकडे दुर्लक्ष केले जाते.
5. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर: डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे दलित साहित्याचे सर्वात मोठे प्रेरणास्थान आहेत. त्यांनी दलितांना त्यांच्या हक्कांसाठी लढण्याची प्रेरणा दिली.
   डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर ( Live History India)
6. दलित चळवळ: दलित चळवळीने दलित साहित्याला एक व्यासपीठ दिले. या चळवळीने दलितांना एकत्र आणले आणि त्यांच्या हक्कांसाठी संघर्ष करण्यास प्रवृत्त केले.

या प्रेरणांमुळे दलित साहित्य हे सामाजिक बदलाचे एक शक्तिशाली साधन बनले आहे. या साहित्याने लोकांना जातिव्यवस्थेच्या अन्यायकारकतेची जाणीव करून दिली आणि दलितांना समानतेसाठी लढण्यास प्रोत्साहित केले.