1960 नंतर उदयास आलेल्या महत्त्वाच्या वाङ्मय प्रवाहांचा परिचय करून द्या?
- दलित साहित्य:
- ग्रामीण साहित्य:
- स्त्रीवादी साहित्य:
- आदिवासी साहित्य:
- उत्तर-आधुनिक साहित्य:
दलित साहित्य हे दलित लोकांच्या जीवनातील दुःख, वेदना, आणि अनुभवांना व्यक्त करते. हे साहित्य समाजात दलितांवरील अन्याय आणि विषमतेवर प्रकाश टाकते. हे साहित्य आत्मचरित्रे, कविता, आणि कथांच्या माध्यमातून व्यक्त होते.
उदाहरण: 'बलुतं' - दया पवार
ग्रामीण साहित्य ग्रामीण जीवनाचे वास्तव चित्रण करते. खेड्यातील लोकांचे जीवन, त्यांची संस्कृती, आणि समस्या या साहित्यात मांडल्या जातात. हे साहित्य ग्रामीण भागातील सामाजिक आणि आर्थिक परिस्थितीवर भाष्य करते.
उदाहरण: 'गावगाडा' - त्र्यंबक नारायण आत्रे
स्त्रीवादी साहित्य स्त्रियांच्या हक्कांबद्दल आणि त्यांच्या समस्यांबद्दल आवाज उठाते. हे साहित्य समाजात स्त्रियांची भूमिका, त्यांचे संघर्ष, आणि त्यांची ओळख यावर जोर देते. स्त्रियांच्या दृष्टीकोनातून जगाकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन या साहित्यात असतो.
उदाहरण: 'सात पाऊले' - ना. सी. फडके
आदिवासी साहित्य आदिवासी लोकांच्या जीवनातील अनुभव, त्यांची संस्कृती, आणि त्यांच्या समस्या यांवर आधारित आहे. हे साहित्य आदिवासींच्या परंपरा, रीतीरिवाज, आणि त्यांच्या जीवनातील संघर्षांचे चित्रण करते.
उदाहरण: 'आदिवासी' - रणजित गुहा
उत्तर-आधुनिक साहित्य हे पारंपरिक साहित्य प्रकारांना आणि मूल्यांना आव्हान देते. हे साहित्य अधिक प्रयोगशील असते आणि त्यात नवीन विचार आणि कल्पनांचा समावेश असतो.
उदाहरण: 'कोसला' - भालचंद्र नेमाडे