भूमिहीन लोकांसाठी कर्ज योजना अनेक बँका आणि वित्तीय संस्था देतात. त्यापैकी काही खालीलप्रमाणे: 1. राष्ट्रीय कृषी आणि ग्रामीण विकास बँक (National Bank for Agriculture and Rural Development - NABARD): नाबार्ड ही संस्था भूमिहीन शेतमजुरांना स्वयं-सहायता गटां (Self-Help Groups - SHGs) मार्फत कर्जपुरवठा करते. यामध्ये जमीन नसलेल्या व्यक्तींना शेती तसेच इतर ग्रामीण व्यवसायांसाठी कर्ज मिळू शकते. * प्रक्रिया: * *स्वयं-सहायता गटात सामील व्हा.* * *गटाच्या माध्यमातून नाबार्डकडे कर्जासाठी अर्ज करा.* * *कर्जाची रक्कम आणि परतफेड करण्याची मुदत निश्चित केली जाते.* 2. राज्य सहकारी कृषी आणि ग्रामीण विकास बँक (State Cooperative Agriculture and Rural Development Bank - SCARDB): राज्य सहकारी कृषी आणि ग्रामीण विकास बँक भूमिहीन लोकांना कर्जपुरवठा करते. * प्रक्रिया: * *SCARDB च्या शाखेशी संपर्क साधा.* * *कर्जासाठी अर्ज करा आणि आवश्यक कागदपत्रे जमा करा.* * *बँक तुमच्या अर्जाचे मूल्यांकन करून कर्ज मंजूर करते.* 3. प्रादेशिक ग्रामीण बँका (Regional Rural Banks - RRBs): प्रादेशिक ग्रामीण बँका विशेषतः ग्रामीण भागातील लोकांना कर्ज देण्यासाठी स्थापन करण्यात आल्या आहेत. भूमिहीन लोक या बँकांमधून शेती आणि इतर व्यवसायांसाठी कर्ज घेऊ शकतात. * प्रक्रिया: * *जवळच्या RRB शाखेशी संपर्क साधा.* * *कर्जासाठी अर्ज करा आणि आवश्यक कागदपत्रे जमा करा.* * *बँक तुमच्या अर्जाचे मूल्यांकन करून कर्ज मंजूर करते.* 4. इतर व्यावसायिक बँका (Commercial Banks): बँक ऑफ इंडिया (Bank of India), स्टेट बँक ऑफ इंडिया (State Bank of India), बँक ऑफ महाराष्ट्र (Bank of Maharashtra) यांसारख्या व्यावसायिक बँका देखील भूमिहीन लोकांसाठी कर्ज योजना देतात. * प्रक्रिया: * *जवळच्या बँकेच्या शाखेशी संपर्क साधा.* * *कर्जासाठी अर्ज करा आणि आवश्यक कागदपत्रे जमा करा.* * *बँक तुमच्या अर्जाचे मूल्यांकन करून कर्ज मंजूर करते.* आवश्यक कागदपत्रे (Required Documents): * *आधार कार्ड.* * *मतदान ओळखपत्र.* * *रेशन कार्ड.* * *उत्पन्नाचा दाखला.* * *जातीचा दाखला (आवश्यक असल्यास).* * *स्वयं-सहायता गटाचे सदस्यत्व प्रमाणपत्र (SHG Membership Certificate).* * *इतर आवश्यक कागदपत्रे जी बँक मागणी करेल.* टीप: कर्जासाठी अर्ज करण्यापूर्वी, बँकेच्या अटी व शर्ती आणि व्याजदर तपासा.
अधिक माहितीसाठी, आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता: * नाबार्ड: [https://www.nabard.org](https://www.nabard.org) * राज्य सहकारी कृषी आणि ग्रामीण विकास बँक: संबंधित राज्य सरकारच्या वेबसाइटवर माहिती उपलब्ध असते. * प्रादेशिक ग्रामीण बँका: संबंधित बँकेच्या वेबसाइटवर माहिती उपलब्ध असते.