वैद्यकीय दृष्ट्या माणूस म्हातारा होता म्हणजे काय?
- शारीरिक बदल: त्वचा ढीली पडणे, केस पांढरे होणे, हाडे कमकुवत होणे, दृष्टी आणि श्रवण शक्ती कमी होणे, स्नायूंची शक्ती कमी होणे, संयुक्तेतील वेदना, इ.
- मानसिक बदल: स्मरणशक्ती कमी होणे, विचार करण्याची गती कमी होणे, नवीन गोष्टी शिकण्याची क्षमता कमी होणे, निद्रानाश, चिंता, इ.
- सामाजिक बदल: मित्रांचे निधन, एकटेपणा, आजारपणामुळे गतिशीलता कमी होणे, इ.
- कैमिक बदल: पेशींच्या कार्यपद्धतीत होणारे बदल.
- जैविक बदल: डीएनएतील बदल, टेल्कोमेरेसची लांबी कमी होणे.
- शारीरिक बदल: हार्मोनल बदल, मेटाबॉलिक बदल.
- वातावरणीय घटक: प्रदूषण, ध्वनी प्रदूषण, तणाव.
- जीवनशैली: अयोग्य आहार, व्यायाम न करणे, धूम्रपान, मद्यपान.
- शारीरिक म्हातारा: शरीरातील भौतिक बदल.
- मानसिक म्हातारा: मेंदू आणि मानसिक क्षमतेतील बदल.
- सामाजिक म्हातारा: सामाजिक भूमिका आणि संबंधांमधील बदल.
वैद्यकीय दृष्ट्या माणूस म्हातारा होतो म्हणजे:
- शारीरिक बदल:
वृद्धावस्थेत शरीरात अनेक बदल होतात. हाडे ठिसूळ होतात, स्नायू कमजोर होतात आणि सांधेदुखी सुरू होते. हृदय आणि फुफ्फुसांची कार्यक्षमता कमी होते. प्रतिकारशक्ती कमजोर झाल्यामुळे लवकर आजार होण्याची शक्यता वाढते.
- मानसिक बदल:
वृद्धापकाळात स्मरणशक्ती कमी होणे, निर्णय घेण्यास त्रास होणे, आणि आकलनशक्ती मंदावणे असे बदल दिसू शकतात. काही जणांना अल्झायमर (Alzheimer's) किंवा डिमेंशियासारखे (Dementia) आजार होण्याची शक्यता असते.
- आजार:
वृद्धापकाळात मधुमेह, रक्तदाब, हृदयविकार, कर्करोग यांसारख्या आजारांची शक्यता वाढते.
- पेशी स्तरावर बदल:
वृद्धावस्थेत शरीरातील पेशींची दुरुस्ती करण्याची क्षमता कमी होते. डीएनएचे नुकसान वाढते, ज्यामुळे वृद्धत्वाची प्रक्रिया गतिमान होते.
- हार्मोनल बदल:
वृद्धापकाळात शरीरातील हार्मोन्सचे संतुलन बिघडते. स्त्रियांमध्ये मेनोपॉज (Menopause) आणि पुरुषांमध्ये टेस्टोस्टेरॉनची (Testosterone) पातळी कमी होते.
म्हातारपण ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे आणि ती प्रत्येकासाठी वेगळी असू शकते. जीवनशैली, आनुवंशिकता आणि वातावरणाचा वृद्धत्वावर परिणाम होतो.