ग्रंथालये ज्ञानाचा प्रसार करण्यासाठी आणि लोकांना माहिती उपलब्ध करून देण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावतात. विविध गरजा पूर्ण करण्यासाठी त्यांची विभागणी अनेक प्रकारांमध्ये केली जाते.

• उद्देश: हे ग्रंथालय सर्वसामान्यांसाठी असते.location येथे विविध प्रकारची पुस्तके, मासिके, चित्रपट आणि इतर शैक्षणिक साहित्य विनामूल्य उपलब्ध असते.
• सेवा: लोकांना पुस्तके वाचायला देणे, अभ्यासिका उपलब्ध करणे, तसेच विविध विषयांवर मार्गदर्शन करणे.
• उदाहरण: जिल्हा ग्रंथालय, तालुका ग्रंथालय.

• उद्देश: शाळा, महाविद्यालये आणि विद्यापीठांमधील विद्यार्थी आणि शिक्षकांसाठी हे ग्रंथालय असते.
• सेवा: अभ्यासक्रमावर आधारित पुस्तके, संशोधन साहित्य, जर्नल्स (Journals) आणि डेटाबेस (Database) येथे उपलब्ध असतात.
• उदाहरण: विद्यापीठांचे ग्रंथालय, महाविद्यालयांचे ग्रंथालय.

• उद्देश: हे ग्रंथालय विशिष्ट संस्था, सरकारी विभाग किंवा व्यावसायिक संघटना चालवतात.
• सेवा: विशिष्ट विषयांवरील माहिती, जसे की कायदा, वैद्यकीय, विज्ञान आणि तंत्रज्ञान यावर आधारित साहित्य येथे असते.
• उदाहरण: न्यायालय ग्रंथालय, वैद्यकीय महाविद्यालय ग्रंथालय.

• उद्देश: हे ग्रंथालय देशातील सर्वात मोठे ग्रंथालय असते. देशातील प्रकाशित साहित्य येथे जतन केले जाते.
• सेवा: संशोधकांना आणि अभ्यासकांना राष्ट्रीय स्तरावरील माहिती उपलब्ध करणे.
• उदाहरण: नॅशनल लायब्ररी ऑफ इंडिया, कोलकाता.
• नॅशनल लायब्ररी ऑफ इंडिया

• उद्देश: हे ग्रंथालय इंटरनेटवर आधारित आहे. यात पुस्तके, लेख, चित्रे आणि इतर साहित्य डिजिटल स्वरूपात उपलब्ध असते.
• सेवा: जगाच्या कोणत्याही भागातून लोकांना माहिती मिळवणे सोपे होते.
• उदाहरण: गुगल बुक्स (Google Books), इंटरनेट आर्काइव्ह्ह (Internet Archive).
• गुगल बुक्स
• इंटरनेट आर्काइव्ह्ह

प्रत्येक ग्रंथालयाचा उद्देश आणि कार्य विशिष्ट असते. त्यामुळे वाचकांना त्यांच्या गरजेनुसार योग्य ग्रंथालय निवडता येते.