ग्रामीण कुटुंब हे विस्तारित कुटुंब असते. या कुटुंबामध्ये एकाच घरात किंवा जवळपास राहणाऱ्या एकाच कुटुंबातील किंवा नातेसंबंधी अनेक व्यक्तींचा समावेश होतो. ग्रामीण कुटुंबातील सदस्यांची संख्या जास्त असते. या कुटुंबातील सदस्य एकमेकांशी घनिष्ठ संबंध ठेवतात. एकमेकांना मदत करतात.

ग्रामीण कुटुंबाचे काही प्रमुख वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

कुटुंबातील सदस्यांची संख्या जास्त असते. ग्रामीण भागात शेती हे मुख्य व्यवसाय असल्याने कुटुंबातील सदस्यांची संख्या जास्त असते. यामुळे शेतीचे काम सोपे जाते.

कुटुंबातील सदस्य एकमेकांशी घनिष्ठ संबंध ठेवतात. ग्रामीण भागात कुटुंब हे सामाजिक, आर्थिक आणि सांस्कृतिकदृष्ट्या महत्त्वाचे स्थान असते. यामुळे कुटुंबातील सदस्य एकमेकांशी प्रेम आणि आदराने वागतात.

कुटुंबातील सदस्य एकमेकांना मदत करतात. ग्रामीण भागात कुटुंबातील सदस्य एकमेकांना आर्थिक, सामाजिक आणि भावनिक मदत करतात. यामुळे कुटुंबातील सदस्यांमधील ऐक्य आणि समरसता वाढते.

कुटुंबातील सदस्य एकमेकांच्या संस्कृती आणि परंपरांचे पालन करतात. ग्रामीण भागात कुटुंब हे संस्कृती आणि परंपरांचे जतन करण्याचे प्रमुख ठिकाण असते. यामुळे कुटुंबातील सदस्य एकमेकांच्या संस्कृती आणि परंपरांचे पालन करतात.

ग्रामीण कुटुंबाची काही मर्यादा देखील आहेत. या कुटुंबात सदस्यांची संख्या जास्त असल्याने कुटुंबातील सदस्यांमधील मतभेद होण्याची शक्यता असते. तसेच, कुटुंबातील सदस्यांमध्ये वैयक्तिक स्वातंत्र्य कमी असते.

गेल्या काही दशकांत ग्रामीण भागात आधुनिकीकरणाची प्रक्रिया सुरू झाली आहे. यामुळे ग्रामीण कुटुंबाच्या स्वरूपात बदल होत आहेत. ग्रामीण भागातील अनेक कुटुंबे आता एकत्रित राहणे सोडून विभक्त कुटुंब म्हणून राहणे पसंत करत आहेत.

ग्रामीण कुटुंबाची काही वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे:

• शेती व्यवसाय:

खेड्यातील बहुतेक कुटुंबाचा मुख्य व्यवसाय शेती असतो. शेतीतून मिळणाऱ्या उत्पन्नावर त्यांची उपजीविका अवलंबून असते.

• संयुक्त कुटुंब पद्धती:

ग्रामीण भागात सहसा संयुक्त कुटुंब पद्धती आढळते. ज्यामध्ये अनेक पिढ्या एकत्र राहतात.

• सरळ जीवन:

खेड्यातील लोकांचे जीवनमान साधे असते. तेMinimal गरजांवर लक्ष केंद्रित करतात.

• नैसर्गिक वातावरणाशी जवळीक:

खेड्यातील लोक निसर्गाच्या सानिध्यात राहतात. त्यांच्या जीवनात निसर्गाला खूप महत्त्व आहे.

• सामाजिक संबंध:

गावांमध्ये लोकांचे संबंध अधिक घनिष्ठ असतात. ते एकमेकांना मदत करतात आणि सण-उत्सव एकत्र साजरे करतात.

• स्थिरता:

ग्रामीण भागातील कुटुंबांमध्ये स्थिरता अधिक असते. पिढ्यानपिढ्या एकाच ठिकाणी राहतात.

• परंपरा आणि संस्कृती:

गावांमध्ये परंपरा आणि संस्कृती जपली जाते. जुन्या रूढी आणि रीतीरिवाजांचे पालन केले जाते.

हे सर्व गुणधर्म ग्रामीण कुटुंबांना विशेष ओळख देतात.