भूपृष्ठ लहरींना भूकंप छाया प्रदेश नसतो का?
भूपृष्ठ लहरी (Surface waves) या भूकंपाच्या वेळेस पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरून प्रवास करतात. या लहरींमध्ये Love waves आणि Rayleigh waves यांचा समावेश होतो. या लहरी घन माध्यमातून प्रवास करू शकतात, परंतु द्रव माध्यमातून त्या शोषल्या जातात किंवा त्यांची तीव्रता कमी होते.
भूकंप छाया प्रदेश (Earthquake shadow zone) म्हणजे भूकंपाच्या केंद्रस्थानापासून दूर असलेला तो भाग, जिथे विशिष्ट प्रकारच्या भूकंप लहरी पोहोचू शकत नाहीत. हा प्रदेश पृथ्वीच्या अंतरंगाच्या गुणधर्मांमुळे तयार होतो.
भूपृष्ठ लहरी या पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरून प्रवास करत असल्याने, त्या थेट भूकंप छाया प्रदेशातून जात नाहीत. त्या पृष्ठभागावरून मार्ग काढतात. त्यामुळे, त्या छाया प्रदेशात पूर्णपणे अनुपस्थित नसतात, परंतु त्यांची तीव्रता आणि स्वरूप बदलू शकते.
- Love waves: या लहरी भूकंपाच्या केंद्रापासून दूरच्या ठिकाणी वेगवेगळ्या मार्गांनी पोहोचू शकतात, त्यामुळे त्यांची तीव्रता कमी होते.
- Rayleigh waves: या लहरी देखील पृष्ठभागावरून प्रवास करत असल्याने, त्यांची तीव्रता कमी होण्याची शक्यता असते, परंतु त्या पूर्णपणे गायब होत नाहीत.
म्हणून, भूपृष्ठ लहरींना (Surface waves) भूकंप छाया प्रदेश नसतो असे म्हणता येणार नाही, परंतु त्यांची तीव्रता कमी होते किंवा त्या विखुरल्या जातात.