1 उत्तर
1
answers
पूर्व वैदिक काळातील सामाजिक जीवनाविषयी माहिती सांगा?
0
Answer link
पूर्व वैदिक काळातील सामाजिक जीवन
पूर्व वैदिक काळ, ज्याला ऋग्वेदिक काळ म्हणूनही ओळखले जाते, हा भारतीय इतिहासातील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. या काळात समाजाची रचना, लोकांचे जीवनमान आणि सामाजिक संबंध कसे होते, याबद्दल काही माहिती खालीलप्रमाणे आहे:
१. सामाजिक रचना:
- कुटुंब: समाजाचा आधार कुटुंब होता. कुटुंब पितृसत्ताक होते, ज्यात घरातील কর্তা पुरुष प्रमुख असे.
- वर्णव्यवस्था: वर्णव्यवस्था पूर्णपणे विकसित झाली नव्हती, परंतु समाजाला ब्राह्मण, क्षत्रिय, वैश्य आणि शूद्र अशा वर्गांमध्ये विभागल्याचे काही उल्लेख मिळतात. हे वर्ण जन्मावर आधारित नसून, व्यक्तीच्या व्यवसायावर आधारित होते.
- जन: अनेक कुळांचे मिळून जन बनत असे. जन म्हणजे एक प्रकारचे قبيلة किंवा عشيرة.
२. जीवनशैली:
- वस्ती: लोक साधारणपणे खेड्यांमध्ये राहत होते. त्यांची घरे मातीची बनलेली असत.
- आहार: लोकांच्या आहारात दूध, दही, तूप, फळे, भाज्या आणि मांस यांचा समावेश होता.
- वस्त्रे: ते लोक साधारणपणे सुती आणि लोकरीचे कपडे वापरत. स्त्रिया आणि पुरुष दोघांनाही अलंकार प्रिय होते.
३. सामाजिक संबंध:
- स्त्रियांचे स्थान: स्त्रियांचा समाजात आदर होता. त्या धार्मिक विधींमध्ये भाग घेत असत. काही स्त्रिया शिक्षणही घेत असत.
- विवाह: विवाह हा एक महत्त्वाचा संस्कार होता. बहुपत्नीत्वाची प्रथा काही प्रमाणात प्रचलित होती.
- मनोरंजन: लोक नृत्य, संगीत, रथ দৌड आणि शिकार यांसारख्या मनोरंजनाच्या साधनांचा आनंद घेत.
४. शिक्षण आणि ज्ञान:
- शिक्षण: मौखिक परंपरेतून शिक्षण दिले जाई. वेद, उपनिषदे आणि इतर धार्मिक ग्रंथांचे ज्ञान दिले जाई.
- भाषा: संस्कृत भाषेचा उपयोग केला जाई, जी धार्मिक आणि सामाजिक व्यवहारांसाठी महत्त्वाची होती.
संदर्भ: