महाराष्ट्रातील बोलीभाषा सांगा आणि त्यांचे स्थान व व्याप्ती साहित्याच्या माध्यमातून स्पष्ट करा?
महाराष्ट्रातील बोलीभाषा सांगा आणि त्यांचे स्थान व व्याप्ती साहित्याच्या माध्यमातून स्पष्ट करा?
1. मराठी ( प्रमाण भाषा ):
स्थान: ही महाराष्ट्राची अधिकृत भाषा आहे आणि शिक्षण, प्रशासन आणि साहित्य इत्यादी क्षेत्रांमध्ये वापरली जाते.
व्याप्ती: संपूर्ण महाराष्ट्र.
2. कोकणी:
स्थान: प्रामुख्याने महाराष्ट्र राज्याच्या कोकण किनारपट्टीच्या भागात ही भाषा बोलली जाते.
व्याप्ती: सिंधुदुर्ग, रत्नागिरी, रायगड जिल्ह्यांचा समावेश होतो.
साहित्य: कोकणी भाषेतील लोकगीते, कथा, नाटके प्रसिद्ध आहेत.
3. मालवणी:
स्थान: ही कोकणी भाषेची एक उपभाषा आहे आणि ती सिंधुदुर्ग जिल्ह्यात बोलली जाते.
व्याप्ती: मालवण आणि आसपासचा परिसर.
साहित्य: मालवणी नाटके, लोककला, आणि पारंपरिक गाणी प्रसिद्ध आहेत.
4. वऱ्हाडी:
स्थान: ही भाषा विदर्भातील काही भागांमध्ये बोलली जाते.
व्याप्ती: अमरावती, अकोला, बुलढाणा, वाशिम, आणि यवतमाळ जिल्ह्यांचा काही भाग.
साहित्य: वऱ्हाडी भाषेतील लोकगीते, कथा, आणि ग्रामीण जीवनाचे चित्रण असलेले साहित्य आढळते.
5. अहिराणी:
स्थान: ही भाषा उत्तर महाराष्ट्रातील खान्देश भागात बोलली जाते.
व्याप्ती: जळगाव, धुळे, आणि नंदुरबार जिल्ह्यांचा समावेश होतो.
साहित्य: अहिराणी भाषेतील कविता, लोकगीते, आणि कथा प्रसिद्ध आहेत.
6. डांगी:
स्थान: ही भाषा प्रामुख्याने नाशिक जिल्ह्यातील डांग परिसरात बोलली जाते.
व्याप्ती: नाशिक जिल्ह्यातील डांग तालुका आणि आसपासचा भाग.
7. चंदगडी:
स्थान: कोल्हापूर जिल्ह्याच्या चंदगड तालुक्यात बोलली जाणारी ही बोलीभाषा आहे.
व्याप्ती: चंदगड तालुका आणि परिसरातील गावे.
8. नागपुरी:
स्थान: ही विदर्भातील नागपूर आणि आसपासच्या क्षेत्रांमध्ये बोलली जाते.
व्याप्ती: नागपूर जिल्हा आणि काही प्रमाणात भंडारा आणि गोंदिया जिल्ह्यांचा भाग.
टीप: ह्या काही प्रमुख बोलीभाषा आहेत, यांव्यतिरिक्त इतरही अनेक बोलीभाषा महाराष्ट्रात प्रचलित आहेत.