राजकारण फरक स्थानिक स्वराज्य संस्था

नगरपालिका व नगरपंचायत मध्ये काय फरक आहे?

1 उत्तर
1 answers

नगरपालिका व नगरपंचायत मध्ये काय फरक आहे?

0
नगरपालिका आणि नगरपंचायत हे दोन्ही शहरी स्थानिक स्वराज्य संस्था आहेत, परंतु त्यांच्यात काही महत्त्वाचे फरक आहेत:

1. लोकसंख्या:

नगरपालिका: नगरपालिका साधारणतः 20,000 पेक्षा जास्त लोकसंख्या असलेल्या शहरांमध्ये असते.

नगरपंचायत: नगरपंचायत हे लहान शहर किंवा मोठ्या गावात असते, ज्याची लोकसंख्या 10,000 ते 20,000 पर्यंत असते. हे ग्रामीण भागातून शहरी भागात रूपांतरित होत असलेले क्षेत्र असते.


2. अधिकार आणि कार्ये:

नगरपालिका: यांच्याकडे जास्त अधिकार असतात आणि ते मोठे प्रकल्प आणि विकास योजना अंमलात आणू शकतात.

नगरपंचायत: यांच्याकडे তুলনামূলকভাবে कमी अधिकार असतात आणि त्यांची कार्ये लहान स्तरावर चालतात.


3. उत्पन्न:

नगरपालिका: यांचे उत्पन्न जास्त असते, कारण ते विविध करांच्या माध्यमातून जमा होते.

नगरपंचायत: यांचे उत्पन्न कमी असते, त्यामुळे त्यांना राज्य सरकारवर अधिक अवलंबून राहावे लागते.


4. रचना:

नगरपालिका: नगरपालिकेमध्ये जास्त सदस्य असतात, ज्यामुळे निर्णय प्रक्रिया अधिक विस्तृत असते.

नगरपंचायत: नगरपंचायतीमध्ये कमी सदस्य असल्यामुळे निर्णय प्रक्रिया लवकर होते.


5. प्रशासन:

नगरपालिका: प्रशासकीय कामकाज पाहण्यासाठी नगरपालिका आयुक्त (Municipal Commissioner) असतात, जे राज्य सरकारद्वारे नियुक्त केले जातात.

नगरपंचायत: नगरपंचायतीमध्ये मुख्याधिकारी (Chief Officer) असतात, जे प्रशासकीय कामकाज पाहतात.


6. विकास योजना:

नगरपालिका: मोठ्या शहरांमधील विकास योजना नगरपालिका तयार करते.

नगरपंचायत: लहान क्षेत्रांसाठी विकास योजना नगरपंचायत तयार करते.


अधिक माहितीसाठी, आपण महाराष्ट्र शासनाच्या नगर विकास विभागाच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता:

उत्तर लिहिले · 25/3/2025
कर्म · 2820

Related Questions

क वर्ग नगरसेवकांचे मानधन किती असते?
नगराध्यक्ष निवड कशी होते?
एका जिल्हा परिषदेत सदस्यांची संख्या किती असते?
महानगरपालिकेच्या स्थायी समितीच्या सभापतीचा कार्यकाल किती वर्षांचा असतो?
ग्रामीण प्रशासन की शहरी प्रशासन?
सरपंच पद गेल्यावर किती दिवस ते पद रिक्त राहते?
जनजागृती ग्रामपंचायत कशी करावी?