2 उत्तरे
2
answers
भारतातील इंग्रजी व देशी भाषेतील वृत्तपत्रांचा विकास स्पष्ट करा?
0
Answer link
भारतातील इंग्रजी व देशी भाषेतील वृत्तपत्रांचा विकास खालीलप्रमाणे आहे:
इंग्रजी वृत्तपत्रांचा विकास:
- भारतातील पहिले वृत्तपत्र 'बंगाल गॅझेट' (Bengal Gazette) 1780 मध्ये जेम्स ऑगस्टस हिकी यांनी सुरू केले. [1]
- सुरुवातीची वृत्तपत्रे प्रामुख्याने ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनीच्या प्रशासनातील त्रुटी आणि गैरव्यवहार उघडकीस आणणारी होती.
- 'कलकत्ता जर्नल', 'मद्रास कुरिअर', 'बॉम्बे हेराल्ड' ही त्या काळातील काही प्रमुख वृत्तपत्रे होती.
- 19 व्या शतकात, 'टाइम्स ऑफ इंडिया', 'स्टेट्समन', 'पायनियर' यांसारख्या वृत्तपत्रांनी पत्रकारितेत उच्चStandard प्रस्थापित केले.
देशी भाषेतील वृत्तपत्रांचा विकास:
- 19 व्या शतकात भारतीय भाषांमध्ये वृत्तपत्रे सुरू झाली आणि त्यांनी सामाजिक सुधारणा, राजकीय जागृती आणि राष्ट्रवादाला प्रोत्साहन दिले.
- 'समाचार दर्पण' (बंगाली), 'दर्पण' (मराठी), 'केसरी' (मराठी) आणि 'हिंदू' (तमिळ) या वृत्तपत्रांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली. [2]
- 'केसरी' आणि 'मराठा' या वृत्तपत्रांनी लोकमान्य टिळकांच्या नेतृत्वाखाली राष्ट्रीय विचारांना चालना दिली.
- महात्मा गांधींनी 'यंग इंडिया' आणि 'नवजीवन' यांसारख्या वृत्तपत्रांमधून सामाजिक आणि राजकीय विचार लोकांपर्यंत पोहोचवले.
महत्व:
- वृत्तपत्रांनी भारतीयांना एकत्र आणून स्वातंत्र्य चळवळीत महत्त्वाची भूमिका बजावली.
- सामाजिक सुधारणा, शिक्षण आणि राजकीय विचारांच्या प्रसारासाठी वृत्तपत्रे हे महत्त्वाचे माध्यम ठरले.