1 उत्तर
1
answers
मानवविद्या म्हणजे काय हे लिहून त्याचे स्वरूप स्पष्ट करा?
0
Answer link
मानवবিদ্যা (Anthropology):
मानवবিদ্যা म्हणजे मानवाचा अभ्यास करणारे शास्त्र आहे. हे शास्त्र मानव समाजाचा भूतकाळ, वर्तमान आणि भविष्यकाळ यांचा सर्वांगीण अभ्यास करते. मानववंशशास्त्र, पुरातत्वशास्त्र, सामाजिक-सांस्कृतिक मानवशास्त्र आणि भाषाशास्त्र यांसारख्या विविध शाखांमध्ये मानव विद्येचा अभ्यास केला जातो.
स्वरूप:
- सर्वांगीण दृष्टीकोन: मानवবিদ্যা मानवी जीवनाच्या सर्व पैलूंचा विचार करते, मग ते शारीरिक असोत, सामाजिक असोत किंवा सांस्कृतिक.
- तुलनात्मक अभ्यास: मानव विविध संस्कृती आणि समाजांची तुलना करून मानवी अस्तित्वातील समानता आणि फरक समजून घेण्याचा प्रयत्न करते.
- क्षेत्रीय संशोधन: मानववंशशास्त्रज्ञ प्रत्यक्ष क्षेत्रात जाऊन लोकांचे जीवन आणि संस्कृती यांचा अभ्यास करतात.
- कालानुक्रमिक दृष्टीकोन: मानवবিদ্যা मानवी इतिहासाचा आणि मानवाच्या उत्क्रांतीचा अभ्यास करते.
मानव विद्येच्या शाखा:
- शारीरिक मानवशास्त्र (Physical Anthropology): मानवी उत्क्रांती, मानवी आनुवंशिकता आणि मानवी जीवशास्त्र यांचा अभ्यास.
- पुरातत्वशास्त्र (Archaeology): मानवी संस्कृतीचा अभ्यास करण्यासाठी भूतकाळातील भौतिक अवशेष आणि कलाकृतींचा अभ्यास.
- सामाजिक-सांस्कृतिक मानवशास्त्र (Social-Cultural Anthropology): मानवी समाजाची रचना, चालीरीती, रूढी, परंपरा आणि संस्कृतीचा अभ्यास.
- भाषाशास्त्र (Linguistic Anthropology): भाषा आणि संस्कृती यांच्यातील संबंधाचा अभ्यास.
महत्व: मानवবিদ্যা मानवी जीवनाकडे अधिक व्यापक दृष्टीने पाहण्यास मदत करते. विविध संस्कृतींमधील फरक आणि समानता समजून घेऊन सTolerance आणि Respect वाढवण्यास मदत करते.