२. रासायनिक विदारण मूळ खडकावर रासायनिक क्रिया होऊन त्यांच्या गुणधर्मात बदल घडणे. खनिज द्रव्य विरघळून मूळ खडकांपासून वेगळे होतात. त्याला रासायनिक विदारण म्हणतात. रासायनिक विदारणहे पावसाचे पाणी बातावरणातील निरनिराळे वायू तापमान आर्द्रता असलेली हवेची परिस्थिती इ. गोष्टींमुळे घडते. उष्ण व दमट हवामान प्रदेशात रासायनिक विदारण प्रभावी कार्बाम्ल वायू यांच्यामुळे खडकातील खनिज पदार्थांमध्ये रासायनिक परिवर्तन. वातावरणातील प्राणवायू

३. जैविक विदारण मानव, प्राणी व वनस्पतीद्वारे हेणा-या विदारणाला जैविक विदारण म्हणतात. या विदारणात खडकांची झीज होवून खडक कमकुवत होतात अथवा बारीक कणांमध्ये रुपांतर होते. त्याकरिता पुढील गोष्टी अवलंबून असतात. १. वनस्पती २ प्राणी ३. खाणकाम ४. शेती व निवास समारोप.

प्र. ४. अवर्षण म्हणजे काय? त्यासाठी वैश्विक तापमान बाढ कसे जबाबदार आहे ते स्पष्ट करा. उत्तर :

प्रस्तावना अवर्षण म्हणजेच दुष्काळ वातावरणीय घटकांद्वारे निर्माण होणारी नैसर्गिक समस्या हवामानाशी संबंधित आपत्ती पर्जन्याच्या अथवा जलाच्या कमतरतेमुळे निर्माण होणारी समस्या ... कोरडा दुष्काळ" व " ओला दुष्काळ" अवर्षणाची व्याख्या वनस्पती जीवन आणि पिके करपण्याइतपत प्रदीर्घ असलेला कोरडा काळ म्हणजे अवर्षणहोय. जॅकी स्मीथ इब्ल्यु जी मूर पावसाअभावी शुष्कता निर्माण करणारा प्रदीर्घ कोरडा काळ म्हणजे अवर्षण, भारतीय कृषी आयोगाने अवर्षणाच्या तीन प्रकारे केलेल्या व्याख्या १. वातावरणीय अवर्षण २. कृषी अवर्षण. ३. जलीय अवर्षण

अलीकडच्या काळातील वाढते औद्योगिकीकरण, वाहनांची वाढती संख्या, कोळसा ज्वलन, खनिज तेलाचा इंधन म्हणून वापर यामुळे हवेचे प्रदुषण हरितगृहाचे कार्य करणा-या वायूंचे वाढते प्रमाण पृथ्वीच्या एकूण सरासरी तापमानात वाढ.