शालेय शिक्षण आणि व्यावसायिक शिक्षण यांच्यातील सहसंबंध खालीलप्रमाणे स्पष्ट करता येतो:

1. व्यावसायिक शिक्षणाकडे कल:
• आजच्या युगात केवळ शालेय शिक्षण पुरेसे नाही. विद्यार्थ्यांना व्यावसायिक शिक्षण देणे आवश्यक आहे, जेणेकरून ते शिक्षणानंतर लवकरच काम करू शकतील किंवा स्वतःचा व्यवसाय सुरू करू शकतील.
• उदाहरणार्थ, माहिती तंत्रज्ञान (Information Technology), ऑटोमोटिव्ह (Automotive), बांधकाम (Construction) यांसारख्या क्षेत्रांतील व्यावसायिक अभ्यासक्रम शालेय शिक्षणासोबत सुरू करता येतात.
2. शैक्षणिक कौशल्ये:
• शालेय शिक्षण विद्यार्थ्यांना मूलभूत ज्ञान आणि कौशल्ये प्रदान करते, तर व्यावसायिक शिक्षण विशिष्ट व्यवसायासाठी आवश्यक कौशल्ये शिकवते.
• गणित, विज्ञान आणि भाषा यांसारख्या विषयांचे ज्ञान व्यावसायिक शिक्षणात उपयोगी ठरते.
3. रोजगार क्षमता:
• व्यावसायिक शिक्षणामुळे विद्यार्थ्यांची रोजगार क्षमता वाढते.
• उदाहरणार्थ, जर एखाद्या विद्यार्थ्याने शालेय शिक्षणानंतर ‘वेल्डिंग’चा कोर्स केला, तर त्याला लवकर नोकरी मिळू शकते.
4. आत्मनिर्भरता:
• व्यावसायिक शिक्षण विद्यार्थ्यांना आत्मनिर्भर बनवते. ते स्वतःचे काम करू शकतात आणि इतरांनाही रोजगार देऊ शकतात.
• लघु उद्योग सुरू करण्यासाठी व्यावसायिक शिक्षण उपयुक्त आहे.
5. आर्थिक विकास:
• व्यावसायिक शिक्षण देशाच्या आर्थिक विकासाला मदत करते. कुशल मनुष्यबळामुळे उत्पादन वाढते आणि अर्थव्यवस्था सुधारते.

थोडक्यात, शालेय शिक्षण आणि व्यावसायिक शिक्षण एकमेकांना पूरक आहेत. दोन्ही मिळून विद्यार्थ्यांच्या भविष्यासाठी एक भक्कम पाया तयार करतात.

अधिक माहितीसाठी:

• राष्ट्रीय शिक्षण धोरण २०२० (NEP 2020) मध्ये व्यावसायिक शिक्षणावर भर देण्यात आला आहे.