1 उत्तर
1
answers
शालेय गुणवत्ता विकासासाठी आपला शालेय विकास आराखडा तयार करा.
0
Answer link
शालेय गुणवत्ता विकासासाठी शालेय विकास आराखडा (School Development Plan) तयार करण्यासाठी खालीलप्रमाणे माहितीचा वापर करू शकता:
१. शाळेची पार्श्वभूमी (School Background):
- शाळेचे नाव, पत्ता, संपर्क क्रमांक.
- शाळेचा प्रकार (उदा. प्राथमिक, माध्यमिक, उच्च माध्यमिक).
- शाळेची स्थापना वर्ष.
- विद्यार्थ्यांची एकूण संख्या आणि वर्गानुसार विभागणी.
- शिक्षकांची संख्या आणि त्यांचे शिक्षण व अनुभव.
- शाळेतील मूलभूत सुविधा (वर्गखोल्या, प्रयोगशाळा, ग्रंथालय, क्रीडांगण, स्वच्छतागृहे, पिण्याच्या पाण्याची सोय).
- शाळेचा मागील वर्षाचा निकाल (Result).
२. शालेय विकास आराखड्याची उद्दिष्ट्ये (Objectives of School Development Plan):
- शैक्षणिक गुणवत्ता वाढवणे.
- विद्यार्थ्यांचा सर्वांगीण विकास करणे.
- शिक्षकांसाठी प्रशिक्षण व विकास कार्यक्रम आयोजित करणे.
- शाळेतील भौतिक सुविधा सुधारणे.
- शैक्षणिक तंत्रज्ञानाचा वापर वाढवणे.
- पालक-शिक्षक संबंध दृढ करणे.
- समुदाय सहभाग वाढवणे.
३. ध्येय (Aim):
उदा. "आमच्या शाळेला जिल्ह्यातील एक उत्कृष्ट शाळा बनवणे आणि विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक, सामाजिक आणि सांस्कृतिक विकासासाठी उत्कृष्ट वातावरण निर्माण करणे."
४. उद्दिष्ट्ये (Objectives):
- येत्या तीन वर्षांत शाळेचा निकाल किमान १०% ने वाढवणे.
- प्रत्येक विद्यार्थ्याला वाचन, लेखन आणि गणितीय कौशल्ये प्राप्त करण्यास मदत करणे.
- शिक्षकांसाठी वर्षातून किमान दोन प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करणे.
- शाळेतील ग्रंथालय अद्ययावत करणे आणि विद्यार्थ्यांमध्ये वाचनाची आवड निर्माण करणे.
- शाळेत क्रीडा व सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन करणे.
- पालक-शिक्षक सभा नियमितपणे आयोजित करणे आणि पालकांचा शाळेतील सहभाग वाढवणे.
- शाळेमध्ये इंटरनेट सुविधा उपलब्ध करणे.
५. कृती योजना (Action Plan):
शैक्षणिक गुणवत्ता वाढवणे:
- शिक्षकांसाठी नियमित प्रशिक्षण आणि कार्यशाळा आयोजित करणे.
- अध्ययन अध्यापन प्रक्रियेत सुधारणा करणे.
- विद्यार्थ्यांसाठी उपचारात्मक (Remedial) वर्ग घेणे.
- नवीन शैक्षणिक तंत्रज्ञानाचा वापर करणे.
विद्यार्थ्यांचा सर्वांगीण विकास:
- क्रीडा, कला आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन करणे.
- विद्यार्थ्यांसाठी मार्गदर्शन व समुपदेशन (Counseling) सत्रे आयोजित करणे.
- विविध स्पर्धा परीक्षांमध्ये भाग घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांना प्रोत्साहित करणे.
शिक्षकांचा विकास:
- शिक्षकांसाठी विषय आधारित कार्यशाळा आयोजित करणे.
- नवीन शैक्षणिक धोरणे आणि तंत्रज्ञान याबद्दल माहिती देणे.
- शिक्षकांना स्वयंअध्ययनासाठी प्रोत्साहित करणे.
भौतिक सुविधा सुधारणा:
- वर्गखोल्यांची दुरुस्ती व रंगरंगोटी करणे.
- नवीन फर्नीचर (Table and Bench) खरेदी करणे.
- प्रयोगशाळेतील उपकरणे अद्ययावत करणे.
- स्वच्छतागृहे व पिण्याच्या पाण्याची सोय सुधारणे.
तंत्रज्ञानाचा वापर:
- शाळेत संगणक कक्ष (Computer Lab) स्थापन करणे.
- इंटरनेट जोडणी उपलब्ध करणे.
- शिक्षकांना ICT (Information and Communication Technology) प्रशिक्षण देणे.
- Smart Classes सुरू करणे.
पालक-शिक्षक संबंध:
- नियमित पालक-शिक्षक सभा आयोजित करणे.
- शाळेच्या विकास योजनांमध्ये पालकांचा सहभाग घेणे.
- पालकांसाठी मार्गदर्शनपर व्याख्याने आयोजित करणे.
समुदाय सहभाग:
- शाळेच्या कार्यक्रमांमध्ये गावकऱ्यांचा सहभाग घेणे.
- स्थानिक स्वराज्य संस्था आणि NGOs (Non-Governmental Organizations) यांच्याशी संपर्क साधून शाळेसाठी मदत मिळवणे.
- शाळेत विविध सामाजिक उपक्रम राबवणे.
६. अपेक्षित परिणाम (Expected Outcomes):
- विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक गुणवत्तेत वाढ.
- विद्यार्थ्यांचा आत्मविश्वास वाढेल.
- शाळेतील शिक्षणाचे वातावरण सुधारेल.
- पालकांचा शाळेवरील विश्वास वाढेल.
- समुदायामध्ये शाळेची प्रतिमा सुधारेल.
७. मूल्यमापन (Evaluation):
- शैक्षणिक वर्षाच्या अखेरीस विद्यार्थ्यांच्या निकालांचे विश्लेषण करणे.
- पालक-शिक्षक सभेमध्ये अभिप्राय (Feedback) घेणे.
- शालेय व्यवस्थापन समिती सदस्यांकडून आढावा घेणे.
- बाह्य संस्थेकडून शाळेचे मूल्यांकन (Evaluation) करणे.
८. अंदाजपत्रक (Budget):
- योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी लागणारा अंदाजित खर्च.
- खर्चाचे वर्गीकरण (उदा. प्रशिक्षण, साहित्य, उपकरणे, बांधकाम).
- निधी उभारणीचे स्रोत (उदा. शासकीय अनुदान, देणग्या, CSR फंड).
हे फक्त एक उदाहरण आहे, आपण आपल्या शाळेच्या गरजेनुसार आणि परिस्थितीनुसार यात बदल करू शकता.