सेवा पुस्तकातील कर्मचाऱ्यांच्या अभिलेखाचे महत्त्व

सरकारी कर्मचाऱ्याच्या सेवा पुस्तकात त्याच्या नोकरीसंबंधी महत्त्वाच्या नोंदी असतात. हे पुस्तक कर्मचाऱ्याच्या संपूर्ण नोकरीच्या कालावधीचा एक महत्त्वाचा भाग आहे.

सेवा पुस्तकाचे महत्त्व:

1. नोकरीचा पुरावा: सेवा पुस्तक हे कर्मचारी सरकारी नोकरीत असल्याचा कायदेशीर पुरावा आहे.
2. जन्मतारीख आणि शैक्षणिक पात्रता: यात कर्मचाऱ्याच्या जन्मतारखेची नोंद असते, जी नोकरीसाठी आवश्यक असते. यासोबतच, कर्मचाऱ्याने मिळवलेल्या शैक्षणिक पदव्या आणि इतर पात्रतांची माहिती असते.
3. नियुक्ती आणि पदोन्नती: कर्मचाऱ्याची पहिली नियुक्ती कोणत्या पदावर झाली आणि त्याला वेळोवेळी कोणती पदोन्नती मिळाली, याची नोंद असते.
4. रजा आणि अनुपस्थिती: कर्मचाऱ्याने घेतलेल्या रजा, जसे की अर्जित रजा, वैद्यकीय रजा, आणि इतर प्रकारच्या रजांची नोंद असते. तसेच, जर कर्मचारी कामावर गैरहजर राहिला, तर त्याचीही नोंद यामध्ये असते.
5. शिस्तभंगाची कारवाई: जर कर्मचाऱ्याविरुद्ध कोणती शिस्तभंगाची कारवाई झाली असेल, तर त्याची माहिती सेवा पुस्तकात नमूद केली जाते.
6. कर्ज आणि आगाऊ रक्कम: कर्मचाऱ्याने सरकारकडून घेतलेले कर्ज आणि आगाऊ रक्कमेची माहिती यात असते.
7. नामनिर्देशन (Nomination) आणि कौटुंबिक तपशील: कर्मचाऱ्याने भविष्य निर्वाह निधी (Provident Fund), गट विमा योजना (Group Insurance Scheme) आणि निवृत्ती वेतनासाठी (Pension) केलेल्या नामनिर्देशनाची माहिती असते. यासोबतच, कुटुंबातील सदस्यांची माहिती देखील असते.
8. सेवा पुस्तिका अद्ययावत ठेवण्याचे फायदे:
   • निवृत्तीवेतन आणि इतर लाभ: सेवा पुस्तिका अद्ययावत থাকলে निवृत्तीच्या वेळी पेन्शन आणि इतर लाभ मिळण्यास मदत होते.
   • विवाद टाळता येतात: नोंदी अद्ययावत থাকলে भविष्यात उद्भवणारे विवाद टाळता येतात.
   • हक्कांचे संरक्षण: कर्मचाऱ्यांच्या हक्कांचे संरक्षण होते.

निष्कर्ष:

सेवा पुस्तिका एक महत्त्वाचा दस्तावेज आहे. कर्मचाऱ्याने स्वतःच्या सेवा पुस्तकाची वेळोवेळी तपासणी करणे आवश्यक आहे.