उत्तर:- संपूर्ण राज्यात कोरोनामुळे विद्यार्थ्यांच्या सुरक्षेच्या दृष्टीने किमान नऊ महिने शाळा बंद होत्या . ऑनलाइन वा ऑफलाइन अशा पर्यायातून शिक्षण चालूच होते पण त्याला मर्यादा होत्या . विद्यार्थी किमान नऊ ते दहा महिने शाळा या प्रचलीत व्यवस्थेपासून दूर असल्याने सोबतच शिक्षणाचे विविध पर्याय उपलब्ध होते तरी त्यांच्या मर्यादेमुळे विद्यार्थ्यांचे शैक्षणिक नुकसान नक्कीच झालेले आहे . त्यामुळे विद्यार्थ्यांचे अध्ययन नुकसान ( learning loss ) होत आहे . तरी ते नुकसान भरून काढणे आणि प्रत्येक बालकास त्याच्या इयत्तानिहाय अपेक्षित अध्ययन निष्पत्ती साध्य करण्यास मदत करणे ही शाळेची आणि त्यातील प्रत्येक शिक्षकाची प्राथमिक जबाबदारी आहे . विद्यार्थ्यांची गळती रोखणे , शाळाबाह्य विद्यार्थ्यांना शाळेत दाखल करणे आणि त्याद्वारे प्रत्येक मूल शाळेत दाखल झालेच पाहिजे आणि प्रत्येक मूल शिकू शकते या उद्देशाने प्रत्येकाने कार्यरत राहणे महत्वाचे आहे . या संदर्भाने शाळाबाह्य विद्यार्थी शाळेत दाखल करणे आणि त्यांच्या वयानुरूप इयत्तेतील अध्ययन निष्पत्ती साध्य करण्यासाठी अध्ययन अध्यापनाचे नियोजन पुढील प्रमाणे करण्यात येते.

शाळेची यशोगाथा

शाळा स्तरावर शाळाबाह्य मुलांसाठी अध्ययन, अध्यापन व मूल्यमापनाचे नियोजन

पूर्वतयारी:

प्रत्यक्ष कार्यवाही:

अतिरिक्त उपाय:

या उपायांमुळे शाळाबाह्य मुले शाळेत रुळतील आणि शिक्षण घेऊ शकतील.