शिक्षण
शाळा
शासकीय योजना
विद्यार्थ्यांना देण्यात येणाऱ्या विविध लाभाच्या योजना व त्याचे निकष माहिती देऊन शाळा स्तरावर कशी कार्यवाही कराल?
5 उत्तरे
5
answers
विद्यार्थ्यांना देण्यात येणाऱ्या विविध लाभाच्या योजना व त्याचे निकष माहिती देऊन शाळा स्तरावर कशी कार्यवाही कराल?
8
Answer link
योजनेचे नाव उद्देश निकष/पात्रता रक्कम/अनुदान
शालेय पोषण आहार *गळती कमी करणे. *कुपोषण थाांबनवणे. इ. 1 ली ते 8 वी पयंत नशकणा-या शासकीय, ननमशासकीय, खाजगी-अनुदाननत शाळाांमधील सवव मुलाांना (22/11/1995 पासून योजनेस आरांभ) जून 2002 पासून नशजवलेले अन्न देण्यास सुरुवात. शासकीय आदेशाप्रमाणे. इ. 1ली ते 5वी = 100 ग्रॅम ताांदूळ, इ. 6 वी ते 8 वी = 150 ग्रॅम ताांदूळ, इ. 1ली ते 5वी = 1.21 रू. प्रनत लाभाथी, इ. 6वी ते 8वी = 1.40 रू. प्रनत लाभाथी
उपस्थिती भत्ता * दुर्बल घटकाांतील मुलींना शाळेत येण्यास प्रोत्साहन मिळावे. * नशक्षणातील सातत्य टिकावे. 1) इ. 1 ली ते 4 थी पयंतच्या आनदवासी क्षेत्रातील दाररद्र्यरेषेखालील सवव मुली. 2) आनदवासी क्षेत्राबाहेरील अनु.जाती, अनु.जमाती, नवमुक्त जाती/भटक्या जमातीच्या मुलींना. 3) नकमान उपस्थथती 75 टक्के. प्रतिदिन एक रुपया
मोफत पाठ्यपुस्तके -------- इ. 1 ली ते 8 वी पयंत शिकणाऱ्या खाजगी अनुदानित, शासकीय, नीमशासकीय शाळेतील सर्व विद्यार्थी. --------
मोफत गणवेश (स.शि.अ.) -------- *इ. 1 ली ते 8 वी पयंत शिकणाऱ्या खाजगी अनुदानित, शासकीय, नीमशासकीय शाळेतील सर्व विद्यार्थी. *अनु.जाती, अनु.जमाती व दाररद्र्यरेषेखालील सर्व मुले. वार्षिक दोन गणवेशाकरिता 400 रु. प्रनत लाभार्थी
अल्पसांखयाक विद्यार्थ्यांना गणवेश -------- *इ. 1 ली ते 4 थी मध्ये शिकणाऱ्या खाजगी अनुदानित, शासकीय, नीमशासकीय शाळेतील अल्पसांखयाक विद्यार्थी. वार्षिक दोन गणवेशाकररता 400 रु. प्रती लाभार्थी
आदिवासी विद्यावेतन विद्यार्थ्यांना शिक्षणाकडे आकर्षित करणे व प्रोत्साहन देणे. 1) इ. 5 वी ते 10 वी चे विद्यार्थी. 2) अदिवासी / बिगर आदिवासी क्षेत्रातील सर्व आदिवासी विद्यार्थी (पालकाचे उत्पन्न एक लाख पेक्षा कमी असावे.)3) किमान 75 टक्के उपस्थिती 4) चांगली वतवणूक व समाधानकारक प्रगती. मुले 500/- मुली 600/-
आदिवासी स्वर्णजयंती शिष्यवृत्ती विद्यार्थ्यांना शिक्षणाकडे आकर्षित करणे व प्रोत्साहन देणे. 1) सर्व मध्यामच्या, सर्व व्यवस्थापनाच्या शाळामधील इ. 1 ली ते 10 वी च्या अनु.जमातींचे विद्यार्थी. 2) पालकाचे वार्षिक उत्पन्न एक लाखापेक्षा कमी. 3) विद्यार्थ्याचे राष्ट्रीयकृत बॅंकेतील खाते अनिवार्य. इ. 1 ली ते 4 थी = 1000/- इ. 5 वी ते 7 वी = 1500/- इ. 8 वी ते 10 वी = 2000/-
अस्वच्छ व्यवसायाचे काम करणा-या पालकांच्या मुलांना मॅट्रिक पूर्व शिष्यवृत्ती * मुलांना शिक्षण प्रवाहात आणणे. * शिक्षणाची सोय करणे. इ. 1 ली ते 10 वी मध्ये शिकणारे अस्वच्छ व्यवसायात काम करणा-या पालकांची मुले. 110 रु.प्रति माह प्रति लाभार्थी(10 महिने फक्त) व 750 रु. वार्षिक अनुदान. एकूण=1850 रु.
सावित्रीबाई फुले शिष्यवृत्ती मुलींची गळती थांबणे . इ. 5 वी ते 10 वी तील अनु.जाती, अनु.जमाती, विमुक्त-भटक्या, अनुसूचित जाती फक्त मुली. इ. 5 वी ते 7 वी = 60 रु. दरमहा, इ. 8 वी ते 10 वी = 100 रु. दरमहा (फक्त 10 महिन्याकरिता)
सावित्रीबाई फुले दत्तक पालक आर्थिक / दुर्बल घटकातील विद्यार्थांना मदत करणे. आर्थिक / दुर्बल घटकातील विद्यार्थांना शाळा व्यवस्थापन समितीची सभेत पूर्व परवानगी घेणे, उपस्थिती 75 टक्के. 30 रु. दरमहा (फक्त 10 महिने)
अहिल्याबाई होळकर मुलींना मेफत बस प्रवास मुलींना शिक्षण प्रवाहात आणणे. 1) इ. 5 वी ते 10 वी च्या विद्यार्थिनी 2) गावात माध्यमिक शिक्षणाची सोय नसेल तरच लाभ. 3) 75 टक्के उपस्थिती अनिर्वाह राहत्या गावापासून शाळेपर्यांचा बस प्रवास मोफत.
राजीव गांधी विद्यार्थी अपघात सानुग्रह अनुदान शाळेत शिकणाऱ्या विद्यार्थांना नुकसान भऱपाई देणे. विद्यार्थाचा अपघात होऊन अपंगत्व आल्यास / मृत्यू झाल्यास. मृत्यू = 75000 रु., कायम अपंगत्व = 50000 रु., एक अवयव / डोळा निकामी झाल्यास = 30000 रु.
पूर्व माध्यमिक /माध्यमिक शिष्यवृत्ती गुणवान विद्यार्थ्यांना प्रोत्साहन देणे. इ. 4 थी व 7 वी च्या शिष्यवृत्ती परीक्षेत गुणवत्ताधारक विद्यार्थी. पुढील 3 वर्षासाठी शिष्यवृत्तीचा लाभ इ. 4 थी = 750 रु. प्रति वर्ष (5वी, 6वी, 7वी), इ. 7 वी = 1000 रु. प्रति वर्ष (8वी, 9वी, 10वी)
मुलींची सैनिकी शाळा * मुलींना सैनिकी शिक्षण घेण्यास प्रोत्साहित करणे. * मागासवर्गीय मुलींना राष्ट्रीय सांरक्षण प्रबोधीनीत प्रवेश मिळवणे. * शिस्त, आत्मविश्वास, देशभक्ती, नेतृत्व विकसित करणे. प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होणे आवश्यक. --------
मुलामुलींसाठी शासकीय वसतिगृह मागासवर्गीय मुलामुलींना शिक्षण घेता येणे. मागासवर्गीय मुलामुलींना प्रस्ताव सादर करणे. --------
शासकीय विद्यावेतन ग्रामीण, होतकरू, हुशार चांगल्या सुविधा उपलब्ध करून देणे व दर्जेदार शिक्षण देणे. स्पर्धा परीक्षा (गुणवत्ता निकषांनुसार इ. 5 वीत प्रवेश) --------
राजमाता जिजाऊ सायकल वाटप मुलींना माध्यमिक शिक्षणासाठी प्रोत्साहन करणे. 1)दुर्गम / अति दुर्गम / झोपडपट्टी / गलीच्छ वस्तीतील मुलींना प्राधान्य. 2) इ. 7 वीत किमान 45 टक्के गुण (अट) 3) दारिद्रय रेषेखाली असणे आवश्यक. प्रत्येकी एक सायकल इ. 8 वी ते 10 वी मध्ये शिक्षण घेत असलेल्या मुलींना.
अल्पसंख्यांक प्रीमॅट्रिक शिष्यवृत्ती अल्पसंख्यांक मुलांना शिक्षणास प्रोत्साहित करणे. 1) मुस्लीम, ख्रिचन, बौद्द, शीख, पारसी धर्मातील विद्यार्थी 2) शासकीय / नीमशासकीय, मानयताप्राप्त खाजगी शाळामधील अल्पसंख्यांक विद्यार्थी 3) 50 टक्के पेक्षा जास्त गुण आवश्यक 4) एक लाखापेक्षा कमी वार्षिक उत्पन्न 5) एका कुटुंबातील दोनच विद्यार्थांना शिष्यवृत्ती 6) 30 टक्के शिष्यवृत्ती मुलींसाठी राखीव. प्रति वर्षाला 1000 रु. पात्र विद्यार्थ्यांच्या खात्यात जमा केले जातात.
अल्पसंख्यांक विद्यार्थ्यांच्या पालकांना प्रोत्साहन भत्ता अल्पसंख्यांक समाजातील विद्यार्थ्यांना मुख्य प्रवाहात आणणे. अल्पसंख्यांक समाजातील विद्यार्थी, उपस्थथती किमान 75 टक्के. 2 रु. प्रतिदिन
शालेय आरोग्य तपासणी * मुलांच्या आरोग्याची काळजी घेणे. * विद्यार्थांना संदर्भसेवा पुरवणे. इ. 1 ली ते 8 वी चे सर्व विद्यार्थी वर्षातून एकदा तपासणी
अपंग शिष्यवृत्ती अपंग विद्यार्थांना शैक्षणिक प्रवाहात आणणे. 1) इ. 1 ली ते 12 वी चे अपंग विद्यार्थांना 2) 40 टक्के पेक्षा जाथत अपंगत्व प्रमाणपत्र आवश्यक. समाजकल्याण विभागाकडून इ. 1 ली ते 4 थी = 600 रु. प्रति वर्ष , इ. 5 वी ते 7 वी = 750 रु. प्रति वर्ष, इ. 8 वी ते 10 वी = 1000 रु. प्रति वर्ष.
राष्ट्रीय प्रज्ञा शोध (N.T.S.) शिष्यवृत्ती प्रज्ञावान विद्यार्थाचा शोध घेऊन त्यांच्या प्रज्ञेची जोपासना करणे. 1) इ. 10 वी चे विद्यार्थी - राष्ट्रीय प्रज्ञा शोध (N.T.S.) राष्ट्रीय स्तर परीक्षेत गुणवत्ता यादीत येणे आवश्यक. 2) देशात फक्त 1000 विद्यार्थी निवडले जातात. एन. सी. ई. आर. टी कडून 1) इ. 11 वी ते 12 वी = 1250 रु. दरमहा, 2) पदवीपूर्व शिक्षण व पदव्यूत्तर शिक्षणासाठी = 2000 रु. दरमहा, 3) पी.एच.डी विद्यार्थासाठी विद्यावीठ अनुदान आयोगाच्या नियमाप्रमाणे
राष्ट्रीय आर्थिक दुर्बल घटक विद्यार्थ्यासाठी(N.M.M.S.) शिष्यवृत्ती आर्थिक दुर्बल घटकातील प्रज्ञावान विद्यार्थ्यायांचा शोध घेऊन त्यांच्या प्रज्ञेची जोपासना इ. 12 वी पर्यंतचे शिक्षण पूर्ण होई पर्यंत करणे. 1) इ. 8 वी चे विद्यार्थी 2) पालकाचे वार्षिक उत्पन्न 150000 पेक्षा कमी असावे. 3) संबधित परीक्षेतील गुणवत्ता यादी व सामाजिक आरक्षणाप्रमाणे निवड एन. सी. ई. आर. टी./मानव सांसाधन विकास मंत्रालय नवी दिल्ली कडून 1) 12 वी पर्यंत = 500 रु. दरमहा
0
Answer link
विद्यार्थ्यांसाठी विविध लाभाच्या योजना आणि त्यांची शाळा स्तरावर अंमलबजावणी:
विविध लाभाच्या योजना:
- शिक्षण हक्क अधिनियम (Right to Education Act - RTE):
निकष: आर्थिक दुर्बल आणि वंचित गटातील मुलांसाठी 25% जागा राखीव.
लाभ: खाजगी शाळांमध्ये मोफत शिक्षण.
- सर्व शिक्षा अभियान (Sarva Shiksha Abhiyan - SSA):
निकष: 6 ते 14 वयोगटातील सर्व मुलांसाठी.
लाभ: मोफत शिक्षण, गणवेश, पाठ्यपुस्तके.
- माध्यमिक शिक्षा अभियान (Rashtriya Madhyamik Shiksha Abhiyan - RMSA):
निकष: माध्यमिक स्तरावरील शिक्षण सर्वांसाठी उपलब्ध करणे.
लाभ: शाळांची गुणवत्ता सुधारणे, शिक्षकांना प्रशिक्षण.
- प्रधानमंत्री पोषण शक्ती निर्माण योजना (PM Poshan Shakti Nirman Yojana):
निकष: शासकीय आणि अनुदानित शाळांमधील विद्यार्थी.
लाभ: मध्यान्ह भोजन (Mid-day Meal).
- मुख्यमंत्री शिष्यवृत्ती योजना:
निकष: गुणवंत आणि आर्थिक दुर्बल विद्यार्थी.
लाभ: शिष्यवृत्ती (Scholarship).
शाळा स्तरावर कार्यवाही:
- जागरूकता निर्माण करणे:
- शाळा व्यवस्थापन समिती (School Management Committee - SMC) आणि पालक-शिक्षक संघाच्या (Parent-Teacher Association - PTA) बैठकांमध्ये योजनांची माहिती देणे.
- शाळेच्या নোটিশ बोर्डवर योजनांची माहिती प्रदर्शित करणे.
- गावांमध्ये, प्रभात फेरी काढून किंवा पत्रके वाटून माहिती देणे.
- अर्ज भरण्याची प्रक्रिया:
- योजनेसाठी अर्ज भरण्याची प्रक्रिया सोपी करणे.
- आवश्यक कागदपत्रे जमा करण्यास मदत करणे.
- अर्ज भरण्यासाठी विशेष शिबिरे आयोजित करणे.
- समन्वय:
- ग्रामपंचायत, शिक्षण विभाग आणि इतर संबंधित विभागांशी समन्वय साधणे.
- विद्यार्थ्यांना वेळेवर लाभ मिळवून देण्यासाठी पाठपुरावा करणे.
- अभिलेख व्यवस्थापन:
- योजनांच्या अर्जांचे व्यवस्थित रेकॉर्ड ठेवणे.
- लाभार्थ्यांची यादी तयार करणे.
- प्रगती अहवाल:
- नियमितपणे योजनांच्या प्रगतीचा अहवाल तयार करणे.
- अहवाल शिक्षण विभागाला सादर करणे.