भारतीय आर्य भाषांना तीन मुख्य कालखंडांमध्ये विभागले जाते:

1. प्राचीन भारतीय आर्य भाषा (इ.स.पू. 1500 - इ.स.पू. 500):

   या कालखंडात वैदिक संस्कृत आणि लौकिक संस्कृत या भाषांचा समावेश होतो.

2. मध्य भारतीय आर्य भाषा (इ.स.पू. 500 - इ.स. 1000):

   या कालखंडात प्राकृत भाषा आणि अपभ्रंश भाषांचा समावेश होतो. ह्या भाषा संस्कृतमधून विकसित झाल्या.

3. आधुनिक भारतीय आर्य भाषा (इ.स. 1000 पासून पुढे):

   या कालखंडात मराठी, हिंदी, बंगाली, गुजराती, पंजाबी, सिंधी, इत्यादी भाषांचा समावेश होतो. ह्या भाषा अपभ्रंश भाषांपासून विकसित झाल्या.

प्राकृत भाषा ह्या मध्य भारतीय आर्य भाषांच्या कालखंडात विकसित झाल्या. प्राकृत म्हणजे ‘नैसर्गिक’ किंवा ‘सामान्य’. या भाषा संस्कृतपेक्षा सोप्या होत्या आणि त्या सामान्य लोकांच्या बोलण्यात वापरल्या जात होत्या.

प्राकृत भाषांचे प्रकार:

• शौरसेनी: ही मथुरा आणि आसपासच्या प्रदेशात बोलली जात होती. नाटकांमध्ये उच्चवर्णीय पुरुषdialogue बोलण्यासाठी याचा उपयोग करत.
• मागधी: ही बिहारच्या मगध प्रदेशात बोलली जात होती. बौद्ध धर्माचे त्रिपिटक याच भाषेत लिहिले गेले.
• महाराष्ट्री: ही महाराष्ट्रात बोलली जाणारी प्राकृत भाषा आहे.dialogue अनेक जैन धर्मग्रंथ याच भाषेत लिहिले आहेत.
• पैशाची: ही भाषा उत्तर-पश्चिम भारतात बोलली जात होती.dialogue ह्या भाषेचा उपयोग कथा-कहाण्यांसाठी केला जात असे.