सार्वजनिक क्षेत्र

"

सार्वजनिक क्षेत्र ( ज्याला राज्य क्षेत्र देखील म्हटले जाते) सार्वजनिक सेवा आणि सार्वजनिक उपक्रम या दोन्हींनी बनलेला अर्थव्यवस्थेचा भाग आहे .

यूके सार्वजनिक क्षेत्रातील रोजगार, डिसेंबर 2013

सार्वजनिक क्षेत्रांमध्ये सार्वजनिक वस्तू आणि सरकारी सेवा जसे की सैन्य , कायद्याची अंमलबजावणी , पायाभूत सुविधा , सार्वजनिक परिवहन , सार्वजनिक शिक्षण , आरोग्य सेवेसह आणि स्वतः सरकारसाठी काम करणारे, जसे की निवडून आलेले अधिकारी यांचा समावेश होतो . सार्वजनिक क्षेत्र अशा सेवा प्रदान करू शकते ज्यातून पैसे न देणाऱ्या व्यक्तीला वगळले जाऊ शकत नाही (जसे की स्ट्रीट लाइटिंग), ज्या सेवा केवळ सेवा वापरणाऱ्या व्यक्तीपेक्षा सर्व समाजाला लाभ देतात. [१] सार्वजनिक उपक्रम, किंवा राज्य-मालकीचे उपक्रम, सार्वजनिक मालकीखालील स्व-वित्तपुरवठा करणारे व्यावसायिक उपक्रम आहेतजे विक्रीसाठी विविध खाजगी वस्तू आणि सेवा प्रदान करतात आणि सामान्यतः व्यावसायिक आधारावर कार्य करतात.

सार्वजनिक क्षेत्राचा भाग नसलेल्या संस्था या खाजगी क्षेत्राचा किंवा स्वयंसेवी क्षेत्राचा भाग आहेत . खाजगी क्षेत्र हे आर्थिक क्षेत्रांचे बनलेले आहे जे एंटरप्राइझच्या मालकांसाठी नफा मिळवण्याच्या उद्देशाने आहेत. स्वयंसेवी, नागरी किंवा सामाजिक क्षेत्र नागरी समाजावर भर देणाऱ्या ना-नफा संस्थांच्या विविध श्रेणीशी संबंधित आहे .

संघटना

सुधारणे

सार्वजनिक क्षेत्रातील संस्था अनेक प्रकार घेऊ शकते, यासह:

थेट प्रशासन कर आकारणी द्वारे निधी ; वितरण करणार्‍या संस्थेला व्यावसायिक यशाचे निकष पूर्ण करण्यासाठी सामान्यतः कोणतीही विशिष्ट आवश्यकता नसते आणि उत्पादन निर्णय सरकारद्वारे निर्धारित केले जातात.

सरकारी मालकीचे उद्योग ; जे थेट प्रशासनापेक्षा वेगळे आहेत कारण त्यांच्याकडे अधिक व्यवस्थापन स्वायत्तता आहे आणि ते व्यावसायिक निकषांनुसार कार्य करतात आणि उत्पादन निर्णय सामान्यतः सरकार घेत नाहीत (जरी त्यांच्यासाठी सरकारद्वारे उद्दिष्टे निश्चित केली जाऊ शकतात).

सार्वजनिक क्षेत्राचे स्तर तीन स्तरांवर आयोजित केले जातात: फेडरल किंवा राष्ट्रीय, प्रादेशिक (राज्य किंवा प्रांतीय), आणि स्थानिक (महानगरपालिका किंवा काउंटी).

आंशिक आउटसोर्सिंग (ज्या प्रमाणात अनेक व्यवसाय करतात, उदा. IT सेवांसाठी) हे सार्वजनिक क्षेत्रातील मॉडेल मानले जाते.

सीमारेषा फॉर्म खालीलप्रमाणे आहे:

खाजगी मालकीच्या कॉर्पोरेशनसह पूर्ण आउटसोर्सिंग किंवा करार करणे, सरकारच्या वतीने संपूर्ण सेवा प्रदान करते. हे मालमत्तांच्या सार्वजनिक मालकीसह खाजगी क्षेत्रातील ऑपरेशन्सचे मिश्रण मानले जाऊ शकते, जरी काही स्वरूपात खाजगी क्षेत्राचे नियंत्रण आणि/किंवा जोखीम इतकी मोठी आहे की सेवा यापुढे सार्वजनिक क्षेत्राचा भाग मानली जाऊ शकत नाही (बार्लो एट अल., 2010). (युनायटेड किंगडमचा खाजगी वित्त उपक्रम पहा .)

सार्वजनिक कर्मचारी संघटना कामगारांचे प्रतिनिधित्व करतात. या कामगारांसाठीच्या कराराच्या वाटाघाटी सरकारी बजेटच्या आकारावर अवलंबून असल्याने, कामगार चळवळीचा हा एक भाग आहे जो प्रत्यक्षपणे लोकांच्या उपजीविकेसाठी अंतिम जबाबदारीसह योगदान देऊ शकतो. त्यांचे देणे पॅटर्न इतर युनियन्सशी जुळत असताना, सार्वजनिक क्षेत्रातील युनियन्स दोन्ही पक्षांच्या कॉंग्रेसच्या सदस्यांवर योगदान देतात जे फेडरल बजेट आणि एजन्सी हाताळणाऱ्या समित्यांवर बसतात.

पायाभूत सुविधा

सुधारणे

पायाभूत सुविधांमध्ये सार्वजनिक सदस्य आणि सार्वजनिक क्षेत्र या दोघांनाही आधार देणारे क्षेत्र समाविष्ट आहे. सार्वजनिक क्षेत्रासाठी काम करणाऱ्या आणि नागरिकांद्वारे रस्ते आणि महामार्ग दोन्ही वापरले जातात. माजी, जे सार्वजनिक कर्मचारी आहेत, ते देखील नागरिकांचा भाग आहेत. [ उद्धरण आवश्यक ]

सार्वजनिक रस्ते , पूल , बोगदे , पाणीपुरवठा , गटारे , इलेक्ट्रिकल ग्रिड आणि दूरसंचार नेटवर्क सार्वजनिक पायाभूत सुविधांपैकी आहेत.

सार्वजनिक क्षेत्र म्हणजे अर्थव्यवस्थेचा तो भाग जो सरकारद्वारे नियंत्रित आणि संचालित केला जातो.

सार्वजनिक क्षेत्राची काही वैशिष्ट्ये:

• मालकी: या क्षेत्रातील उपक्रमांची मालकी सरकारकडे असते.
• उद्देश: नफा कमावणे हा एकमेव उद्देश नसून सामाजिक कल्याण आणि सेवा प्रदान करणे हे देखील उद्दिष्ट असते.
• गुंतवणूक: सरकारद्वारे गुंतवणूक केली जाते.
• नोकरीची सुरक्षा: कर्मचाऱ्यांसाठी नोकरीची सुरक्षा अधिक असते.

उदाहरण: रेल्वे, पोस्ट ऑफिस, सरकारी बँका, संरक्षण, शिक्षण आणि आरोग्य सेवा.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकला भेट देऊ शकता:

• इन्व्हेस्टोपेडिया
• बायजू