मराठी भाषा व्याकरण लोककथा म्हणी

सगळेच मुसळ केरात' ही म्हण कशी रूढ झाली?

2 उत्तरे
2 answers

सगळेच मुसळ केरात' ही म्हण कशी रूढ झाली?

3
मुसळ केरांत जाणें म्हणजे फारच हलगर्जीपणा, दुर्लक्ष, अंदाधुंदी असणें. कारण केरांत जाण्याइतकी मुसळ काही लहान वस्तु नाही !

अत्यंत महत्वाच्या गोष्टींकडे दुर्लक्ष होणें. महत्वाचीच गोष्ट विसरणें. उदाहरणार्थ : "अग सगळंच मुसळ केरांत ! गौरीपुढें मिठाईचं तबक ठेवायला विसरलोंच."

एक महत्वपूर्ण गोष्ट करायची राहून गेल्याने केलेली सारी तयारी, घेतलेले कष्ट व परिश्रम, खटाटोप, केलेले प्रयत्न सारे वाया जाणे.

भात गीरणी, हाॅलर , यांत्रिक कांडण येण्या आधीची गोष्ट :-

मोठे संयुक्त कुटुंब, स्वयंपाकाची धांदल उडाली आहे, कुणी मसाला वाटीत आहे, कुणी भाजी निवडीत आहे , तर कुणी चुल पेटवीत आहे. अशात एखाद्या नव्या आलेल्या सुनबाईस पटकन भात कांडायचे काम सोपविले आहे.

कणगीतुन भात काढलाय त्या आधी घाई गर्दीत आजूबाजूस तिने साफसफाई केली आहे. पाला पाचोळा, गुरांचा चारा, पेंढा अस सर्व छान झाडलोट केली आहे. पण तिला भात कांडायचे मुसळच सापडेना.

सारा खोळंबा झाला तेंव्हा कुटुंबातील उच्चपदस्थ डोखरी ओरडली सगळी कडे शोधलेस काय ? नवखी सुन 'हो' म्हणाली. तशी डोखरी पुढे होऊन मुसळ शोधायला लागली.

"अग्गो बाई माझे हे काय दिसतेय लांबडे केरात ? एवढे सगळे मुसळ केरात लोटलेस ! दिसले कसे नाही ! तुझे ध्यान कुठे असते काम करताना ?"

अशा प्रकारे तेंव्हापासुन ही म्हण रूढ झाली असावी !!




मुसळाचा अर्थ-

तांदूळ इ० सडण्याकरितां , गोल व लांब लांकूड घेऊन त्याच्या टोंकाला वसवी किंवा मांडळ बसवून केलेलें साधन ; कांडणी . गदा ह्या नांवाचें युद्धोपयोगी हत्यार ; सोटा .
उत्तर लिहिले · 20/4/2022
कर्म · 121765
0
'सगळेच मुसळ केरात' ही म्हण एखाद्या प्रयत्नाचे किंवा कामाचे अंतिमResult चांगले न येता ते पूर्णपणे वाया जाते, तेव्हा वापरली जाते. या म्हणीच्या रूढ होण्यामागे एक कथा आहे, जी खालीलप्रमाणे आहे:

कथा:
एका गावात एक शेतकरी होता. त्याला एकदा लाकडी मुसळ (धान्य कुटण्यासाठी वापरला जाणारा लाकडी दंड) बनवायचे होते. त्यासाठी तो जंगलात गेला आणि एक लाकूड शोधून काढले. त्याला वाटले की हे लाकूड मुसळ बनवण्यासाठी एकदम योग्य आहे.

तो लाकूड घेऊन घरी परतला आणि मुसळ बनवायला सुरुवात केली. पण जसा तो लाकडाला आकार द्यायला लागला, तसे त्याला समजले की लाकडात एक मोठा दोष आहे. त्यामुळे मुसळ काही केल्या व्यवस्थित बनेना.

पहिला प्रयत्न अयशस्वी झाला, म्हणून त्याने दुसरे लाकूड आणले. पण ह्या लाकडात पण काहीतरी समस्या होती. असे करत त्याने खूप प्रयत्न केले, पण त्याचे सगळे प्रयत्न वाया गेले आणि सगळेच मुसळ केरात जमा झाले.

त्यामुळे, जेव्हा एखादे काम पूर्णपणे अयशस्वी होते, तेव्हा 'सगळेच मुसळ केरात' असे म्हटले जाते.

हे फक्त एक उदाहरण आहे. या म्हणीच्या उत्पत्तीबद्दल अनेक कथा आणि लोककथा प्रचलित आहेत.

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 1620

Related Questions

टाळीत कावळा सापडला, यांचा नेमका अर्थ काय?
लोककथांचे वाड्मयीन सौंदर्य विशद करा?
लोककथेची संकल्पना स्पष्ट करून लोककथेचे प्रकार सांगा?
जेजुरीच्या खंडोबाने म्हाळसाला अशी काय वस्तू दिली होती, जीचा उपयोग करून म्हाळसा रात्री क्षणात खंडोबाला भेटायला यायची?
आदिवासी जमातीची तालीवरी कथा निवेदनाची माहिती लिहा?
जादूचा मोर ही लोककथा थोडक्यात स्पष्ट करा?
लोककथा म्हणजे काय ते सांगा? लोककथेत वापरली जाणारी भाषा कोणती?