1. विषुववृत्तीय प्रदेश (Equatorial Region):

• विषुववृत्ताजवळ सूर्यप्रकाश जास्त प्रमाणात असतो.

• यामुळे समुद्राच्या पाण्याची उष्णता वाढते आणि ते पाणी गरम होते.

• हे गरम पाणी मग ध्रुवीय प्रदेशांकडे (Polar Regions) वाहू लागते आणि उष्ण प्रवाहांची निर्मिती होते.

2. वाऱ्यांचा प्रभाव (Influence of Winds):

• ठराविक वाऱ्यांच्या दिशेमुळे समुद्रातील पाणी एका दिशेने ढकलले जाते.

• उदाहरणार्थ, व्यापारी वारे (Trade winds) विषुववृत्ताजवळील गरम पाण्याचे पश्चिमी दिशेने वहन करतात, ज्यामुळे उष्ण प्रवाहांची निर्मिती होते.

3. पृथ्वीचे परिवलन (Earth's Rotation):

• पृथ्वीच्या परिवलनामुळे (Coriolis effect) वाऱ्यांच्या दिशेत बदल होतो, ज्यामुळे उत्तर गोलार्ध (Northern Hemisphere) आणि दक्षिण गोलार्ध (Southern Hemisphere) मध्ये प्रवाहांची दिशा बदलते.

• यामुळे उत्तर गोलार्धात प्रवाहांची दिशा घड्याळाच्या दिशेने (clockwise) आणि दक्षिण गोलार्धात घड्याळाच्या विरुद्ध दिशेने (counter-clockwise) असते.

4. घनतेतील फरक (Density Difference):

• समुद्राच्या पाण्याची घनता तापमान आणि क्षारतेवर (salinity) अवलंबून असते.

• गरम पाण्याची घनता थंड पाण्यापेक्षा कमी असते, त्यामुळे गरम पाणी पृष्ठभागावर राहते आणि थंड पाणी खाली सरकते.

• यामुळे उष्ण प्रवाहांची निर्मिती होते.