2 उत्तरे
2
answers
रासायनिक विदारण फरक स्पष्ट करा?
1
Answer link
रासायनिक विदारण- मूळ खडकावर रासायनिक क्रिया होऊन त्यांच्या गुणधर्मात बदल घडणे. खनिज द्रव्य विरघळून मूळ खडकांपासून वेगळे होतात. त्याला रासायनिक विदारण म्हणतात. रासायनिक विदारणहे पावसाचे पाणी वातावरणातील निरनिराळे वायू तापमान आर्द्रता असलेली हवेची परिस्थिती गोष्टींमुळे घडते. उष्ण व दमट हवामान प्रदेशात रासायनिक विदारण प्रभावी कार्बम्ल वायू यांच्यामुळे खडकातील खनिज पदार्थांमध्ये रासायनिक परिवर्तन, इ. वातावरणातील प्राणवायू -
विदारण हे दोन प्रकारचे असते, कायिक आणि रासायनिक. कायिक विदारण उष्णता, पाणी गोठणे, पाऊस, वारा, प्राणी इत्यादींमुळे घडून येते व रासायनिक विदारण खडकांची घटकद्रव्ये आणि वातावरण, पाणी इत्यादींची घटकद्रव्ये यांचे एकमेकांवर रासायनिक कार्य होऊन घडून येते.
0
Answer link
रासायनिक विदारण (Chemical Weathering) आणि भौतिक विदारण (Physical Weathering) यांच्यातील मुख्य फरक खालीलप्रमाणे आहेत:
रासायनिक विदारण (Chemical Weathering):
- परिभाषा: रासायनिक विदारण म्हणजे खनिजांच्या रासायनिक संरचनेत बदल होऊन त्यांचे विघटन होणे.
- प्रक्रिया: यात ऑक्सिडेशन, हायड्रोलिसिस, कार्बोनेशन आणि सोल्युशन यांसारख्या रासायनिक प्रक्रियांचा समावेश होतो.
- घटक: पाणी, ऑक्सिजन, कार्बन डायऑक्साइड आणि ऍसिड (आम्ल) हे प्रमुख घटक रासायनिक विदारणास मदत करतात.
- परिणाम: खडक कमकुवत होतात आणि त्यांची संरचना बदलते. नवीन खनिजे तयार होतात.
- उदाहरण: चुनखडीच्या खडकांचे कार्बन डायऑक्साइडयुक्त पाण्यामुळे विदारण.
भौतिक विदारण (Physical Weathering):
- परिभाषा: भौतिक विदारण म्हणजे खडक लहान तुकड्यांमध्ये বিভক্ত (विभक्त) होणे, पण त्यांच्या रासायनिक संरचनेत कोणताही बदल होत नाही.
- प्रक्रिया: तापमान बदल, हिमवृद्धी (frost wedging), दाब घटणे आणि जैविक क्रिया (जसे की झाडांची मुळे) यांचा समावेश होतो.
- घटक: तापमान, पाणी (गोठलेले), वारा आणि जैविक क्रिया हे घटक भौतिक विदारणास मदत करतात.
- परिणाम: खडकांचे लहान तुकडे होतात, पण रासायनिक गुणधर्म तेच राहतात.
- उदाहरण: वाळलेल्या जागी तापमान वाढल्याने खडक तुटणे.
सारांश: रासायनिक विदारणात खनिजांची रासायनिक संरचना बदलते, तर भौतिक विदारणात केवळ खडक लहान तुकड्यांमध्ये विभागले जातात.